– Wciąż chcemy kontynuować drogę w kierunku silniejszej i zjednoczonej Europy – mówiła wojewoda podkarpacki Teresa Kubas-Hul podczas rzeszowskich uroczystości 233. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Zdjęcia: Sebastian Stankiewicz / Rzeszów News
Piątkowe uroczystości rozpoczęły się od mszy świętej w kościele farnym. Po nabożeństwie jego uczestnicy przeszli na Rynek, gdzie przemawiały władze Podkarpacia, a pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki złożono wieńce.
Konstytucja 3 Maja
3 maja 1791 roku Sejm Wielki uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była pierwszą konstytucją w nowożytnej Europie i drugą – po amerykańskiej – na świecie. W 11 artykułach opisano zasady funkcjonowania społeczeństwa i państwa.
Konstytucja 3 Maja przekształcała państwo w monarchię konstytucyjną, wprowadzała zasadę trójpodziału władz. Już w dwa dni po uchwaleniu Konstytucji dzień 3 maja uznano za święto narodowe, które później z powodu niewoli kraju zostało na długi czas zawieszone.
W 1792 roku rozpoczęła się bowiem wojna polsko-rosyjska w obronie Konstytucji 3 Maja. Ostatecznie doszło do okupacji Polski, obalenia Konstytucji i drugiego rozbioru państwa. Święto 3 Maja przywrócono w II RP w kwietniu 1919 roku.
Zdelegalizowane przez okupantów niemieckich i sowieckich podczas II wojny światowej, zakazane było również w PRL. Od 1990 roku 3 Maja ponownie jest oficjalnym świętem narodowym Polaków.
Wartości wciąż aktualne
Wojewoda Teresa Kubas-Hul podczas wystąpienia mówiła, że 3 maja 1791 roku dał Polakom „cenną nadzieję i siłę”, a uchwalona konstytucja stała się „symbolem walki o wolność i suwerenność, ale także fundamentem demokracji i praworządności”.
– Chociaż obowiązywała jedynie 14 miesięcy, to wywarła ogromny wpływ na dalsze losy Polski i Polaków. Stała się swoistym testamentem – mówiła Kubas-Hul. Zwracała uwagę, że nie można zapominać o wyzwaniach wynikających z dziedzictwa konstytucji sprzed 233 lat.
– To wolność, równość i suwerenność – przypominała wojewoda. W swoim wystąpieniu podkreśliła, że te wartości są wciąż aktualne, wspomniała o toczącej się od ponad dwóch lat wojnie na Ukrainie wywołanej przez Rosję.
– Obserwujemy codziennie agresywną politykę Kremla i dramat mieszkańców Ukrainy. Pamiętajmy, że historia i doświadczenia minionych czasów uczą nas szacunku do przeszłości i dokonań przodków, tworzą filar naszej tożsamości narodowej – dodawała.
Teresa Kubas-Hul mówiła, że niezwykle ważne jest przekazywać młodemu pokoleniu, by pielęgnowało tradycje i symbole narodowe. Wojewoda wspomniała również o dwóch innych historycznych momentach w dziejach Polski: wstąpienie do NATO i Unii Europejskiej.
– Z naszymi partnerami wciąż chcemy kontynuować drogę w kierunku silniejszej i zjednoczonej Europy, dzieląc takie wartości jak godność, wolność, demokracja, praworządność i prawa człowieka – powiedziała Teresa Kubas-Hul.
Duch jedności w różnorodności
Z kolei Stanisław Kruczek, członek zarządu województwa podkarpackiego, odczytał list marszałka podkarpackiego Władysława Ortyla. Ortyl w liście zaapelował do mieszkańców, by nadal pracowali „na rzecz rozwoju regionu, dla dobra nas samych i przyszłych pokoleń”.
Ortyl w liście zaznaczył, że w podkarpackich miastach i wsiach „tkwią korzenie naszej historii i kultury. „Nie zapominajmy, że lokalne społeczności są fundamentem i siłą naszego kraju” – napisał w liście Władysław Ortyl.
Podkreślił, że Konstytucja 3 Maja była owocem nie tylko wielkich myślicieli i polityków, ale także tysięcy zwykłych ludzi, którzy walczyli o swoje prawa. „Dziś musimy pamiętać o duchu, który kierował naszymi przodkami w tych historycznych chwilach” – napisał marszałek.
„To duch niezłomnej walki o wolność, to duch jedności w różnorodności, to duch solidarności i współpracy. To duch, który jest fundamentem naszej współczesnej tożsamości narodowej” – napisał w dalszej części listu Władysław Ortyl.
Dodał, że dzisiaj, po 233 latach od uchwalenia Konstytucji 3 Maja, „nie możemy być tylko stróżami przeszłości”. „Musimy być również architektami przyszłości. Musimy bronić wartości, na których opiera się współczesna konstytucja” – napisał marszałek.
Tymi wartościami są: wolność, demokracja, praworządność i poszanowanie praw człowieka. „Pamiętajmy o naszej wspaniałej historii” – zaapelował w liście Władysław Ortyl.
Rzeszowskie uroczystości 233. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja zakończyła Pieśń Reprezentacyjna Wojska Polskiego.
redakcja@rzeszow-news.pl
