Drążenie pierwszej nitki najdłuższego i najbardziej spektakularnego tunelu drogowego w historii Podkarpacia, zostało właśnie ukończone. Maszyna TBM „Karpatka” w środę przebiła się na północną stronę wzgórza Grochowiczna, kończąc drążenie ponad 2-kilometrowej nawy.
Tunel będzie częścią odcinka drogi ekspresowej S19 Rzeszów Południe – Babica i jednocześnie jednym z podkarpackich fragmentów trasy Via Carpatia.
Karpatka ujrzała światło
Na oczach inżynierów, operatorów i przedstawicieli rządu, gigantyczna tarcza maszyny TBM (Tunnel Boring Machine) wyszła przez betonową ścianę w głębokiej niecce. Jak opisuje inwestor, była to najbardziej efektowna chwila całej budowy.
Docelowo tunel o długości 2255 metrów będzie mieć dwie nawy, połączone 15 przejściami poprzecznymi i dodatkowym przejazdem awaryjnym. Każda nawa otrzyma dwa pasy ruchu i pas awaryjny.
Maszyna TBM, którą dostarczyła hiszpańska firma Acciona, robi wrażenie: ma 114 m długości, 15 m średnicy, waży ok. 4400 ton i dysponuje dwunastoma silnikami o mocy 1 MW każdy. Jej pierścień skrawający o wadze 400 ton obraca się z prędkością do trzech obrotów na minutę, wykorzystując 471 narzędzi wiercących.
Podczas drążenia pierwszej nawy wydobyto około 950 tys. ton urobku, zużyto 23 tys. MWh energii, a w tunelu ułożono ponad 11 tys. elementów obudowy.
Fotorelacja z zakończenia drążenia pierwszej nitki:
„Ten tunel to nadrabianie zaległości”
W uroczystości, obok przedstawicieli władz samorządowych, uczestniczył minister infrastruktury Dariusz Klimczak. Nie ukrywał, że to moment symboliczny dla Podkarpacia i całej Via Carpatii.
– Ten tunel to nadrabianie zaległości, spełnianie marzeń o naprawdę bardzo dobrych, wygodnych, szybkich drogach w tej części Polski – podkreślił minister. – Ta budowa jest przykładem dla innych części naszego państwa, że dobra współpraca, zaangażowanie bardzo dużych środków finansowych mogą dać przykład, którym możemy się chwalić w całej Europie – dodał.
Minister przypomniał też, że w Polsce powstają kolejne tunele: w Limanowej, Łodzi, pod Odrą w Szczecinie czy w okolicach Warszawy. – Inwestycje są rozpędzone maksymalnie tak, abyśmy mieli najlepsze drogi w Europie – mówił.
Transmisja z zakończenia drążenia pierwszej nitki:
Geologia kontra technologia
Warto wspomnieć, że pierwsza nitka miała zostać wykonana w około 10 miesięcy, ale trudne warunki geologiczne i hydrologiczne nie pozwoliły na szybkie tempo. Opóźnienia wytykali wykonawcy często internauci, komentujący wieści dotyczące „Karpatki”. Jak podkreśla rzeszowski oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, największym problemem okazał się jednak wybuchowy metan.
W lipcu 2023 r. wykryto go podczas prób obniżania poziomu wody. Konieczne było doposażenie TBM w zaawansowane systemy detekcji i wentylacji oraz opracowanie procedur bezpieczeństwa. Czujniki również podczas drążenia na bieżąco sygnalizowały obecność gazu, ale dzięki zastosowanym zabezpieczeniom, przerwy w pracy były krótkie i kontrolowane.
Wyzwania geologiczne potwierdza prezes Mostostalu Warszawa, Jorge Calabuig Ferre. – Tak wielka góra, połączona z warunkami geologicznymi fliszu karpackiego sprawiły, że projekt ma unikalny charakter – powiedział przedstawiciel firmy – wykonawcy tego odcinka S19.
Dodał, że podczas prac wywieziono około miliona ton urobku i złożono 11 tysięcy segmentów obudowy. – Ta praca wymagała niezwykłej odpowiedzialności, wiedzy oraz determinacji całego zespołu – podkreślił.
Już jutro kończymy drążenie pierwszej nawy tunelu na #S19 #Rzeszów Płd. – BabicaPrzebicie TBM #Karpatka możecie śledzić live na naszym profilu i tuhttps://t.co/RQSHoKkF85. Zanim zobaczymy tarczę po drugiej stronie góry, zobaczcie jak wygląda od wewnątrz.@GDDKiA @MI_GOV_PL pic.twitter.com/DxJotrgyQz
— GDDKiA Rzeszów (@GDDKiA_Rzeszow) December 9, 2025
Karpatka obracana jak gigantyczny okręt
Teraz maszynę czeka dokładny przegląd i serwis. TBM zostanie następnie obrócona, co potrwa około trzech miesięcy, o ile ocena uszkodzeń po pierwszej nawie tego nie wydłuży. Obrót będzie możliwy dzięki potężnemu systemowi typu airmover, działającemu jak poduszkowiec przemieszczający moduły maszyny na przygotowane stanowiska na portalu północnym.
Drążenie drugiej nitki ma się rozpocząć wiosną przyszłego roku. W tym czasie w gotowej nawie rozpocznie się budowa płyty podjezdniowej, nawierzchni i pasów bezpieczeństwa.
Cały odcinek S19 pomiędzy węzłami Rzeszów Południe a Babica, ma 10,3 kilometra długości i jest jedną z najtrudniejszych drogowych inwestycji w Polsce. Poza wspomnianym tunelem, powstanie tutaj: sześć estakad, dwa wiadukty, bezkolizyjny przejazd nad linią kolejową, trzy przejścia dla zwierząt, dwa Miejsca Obsługi Podróżnych (MOP) w Lutoryżu, pierwsze na Podkarpaciu Centrum Zarządzania Tunelem, a także dwa lądowiska przeznaczone dla Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Zaawansowanie prac to obecnie ok. 57 proc., a przejezdność trasy planowana jest na 2028 rok. Wartość kontraktu to ponad 2,2 mld zł.
Via Carpatia
Droga S19 jest częścią strategicznego szlaku Via Carpatia, który połączy Bałtyk z Morzem Egejskim i Czarnym. W Polsce trasa będzie mieć ok. 700 km. Na Podkarpaciu docelowo powstanie 169 km S19. Już dziś kierowcy korzystają z ponad 81 km, a kolejne 84,5 km są w budowie lub dokumentacji.
Generalny Dyrektor GDDKiA Paweł Woźniak zapowiedział, że jeszcze w tym roku przejezdne będą odcinki S19 od Krosna do Dukli, a w całej Polsce oddanych zostanie jeszcze 200 km nowych dróg.
(oprac. BL / PAP)
Czytaj więcej:
Czytasz Rzeszów News? Twoje wsparcie pozwoli nam działać sprawniej.
