Fot. Materiały organizatorów. Kadr z filmu "Nie mówi nikomu"

Kilkanaście filmów o tematyce związanej z łamaniem praw człowieka na całym świecie będziecie mogli zobaczyć od 13 do 17 listopada w WSPiA Rzeszowskiej Szkole Wyższej i Kinie za Rogiem Cafe. Wstęp bezpłatny.

Objazdowy Festiwal Filmowy Watch Docs 2023 z inicjatywy Helsińskiej Fundacji Prawa Człowieka, odbywa się po raz 23, w Rzeszowie zaś po raz 16. Współorganizuje go WSPiA, której w tym roku partnerem jest rzeszowskie Kino za Rogiem Cafe. 

Watch Docs to jedna największych na świecie imprez filmowych poświęconych prawom człowieka prezentujących filmy dokumentalne, w których zaangażowanie na rzecz praw jednostki łączy się ze sztuką filmową.

Twórcy i bohaterowie festiwalowych filmów to coraz częściej ludzie, z którymi dzielimy nasz sprzeciw wobec ograniczania wolności słowa, ignorowania kryzysu klimatycznego, dyskryminacji osób LGBTQ+ i deptania praw kobiet.

– Solidaryzujemy się z ofiarami rosyjskiej agresji w Ukrainie i Białorusinami walczącymi z reżimem. Tworzymy przestrzeń dla odważnych osób po obu stronach obiektywu i pokazujemy, że zaangażowanie jednostki ma znaczenie – podkreślają organizatorzy.

Kilkudniowa impreza filmowa w Rzeszowie rozpocznie się 13 listopada i potrwa do 17 listopada

Wstęp na wszystkie projekcje oraz wykłady festiwalowe jest bezpłatny. Grupy powyżej pięciu muszą się zapisać, formularze znajdziecie na stronie internetowej: wspia.eu, kzrcafe.pl, można też wysłać maila na adres: festiwal@wspia.eu.

Filmy będą prezentowane w WSPiA (ul. Cegielniana 14) oraz w Kino za Rogiem Cafe (ul.  Św. Mikołaja 16).

PROGRAM

WSPiA:

Środa (15 listopada), Aula 1.18 bud A:

– 9:00 – Oficjalne otwarcie 21. Objazdowego Festiwalu WATCH DOCS

– 9:10 – wręczenie nagród laureatom Konkursu Wiedzy o Prawach Człowieka

– 9:15 – „Adopciaki”, 73′ 2020 Holandia, reż. Saskia Gubbels.

Największe holenderskie schronisko dla zwierząt. Ludzie, starający się zrobić wszystko by jak najlepiej przygotować psy do adopcji – i ich podopieczni, których trudno nie polubić.

Największe schronisko dla zwierząt w Holandii. Każdy dzień wypełniają tu te same czynności – sprzątanie, karmienie, konsultacje weterynaryjne, treningi i testy behawioralne. Ponure wnętrza kontrastują z poświęceniem pracowników i wolontariuszy, którym przyświeca wspólny cel – znaleźć jak najlepsze domy dla swoich podopiecznych: porzuconych psów, kotów, gryzoni i ptaków. Obserwujemy zmagania tych zwierząt, widzimy, jak bliską relację nawiązują z opiekunami i kibicujemy ich postępom. Nie każda historia ma jednak szczęśliwe zakończenie. Niektóre przypadki są szczególnie trudne, a holenderski system ochrony zwierząt domowych jest nieubłagany.

Marta Lityńska

 

– 10:35 – Spotkanie z przedstawicielem schroniska dla zwierząt.

– 11:00 – „Kupa pieniędzy”, 84′ 2022 USA, reż. Shawn Bannon. 

Witajcie w Północnej Karolinie – stanie, którego mieszkańcy: ludzie i zwierzęta, przeżywają piekło zgotowane im przez największego producenta wieprzowiny na świecie. Wschodnią część stanu zamieszkuje w większości biedna społeczność Afroamerykanów. I to właśnie tam korporacja Smithfield postanowiła postawić (tanim kosztem) wielkie chlewnie. Nikt z miejscowych nie wierzy w sztandarowe hasło firmy: „Dobre jedzenie. Odpowiedzialnie”. Wszyscy widzą, jak dzień po dniu hektolitry świńskich odchodów rozpryskiwane są po okolicy, a ich smród, pomimo zamkniętych okien, wdziera się do domów. Zanieczyszczona woda i powietrze, problemy zdrowotne oraz cierpienie zwierząt skłaniają mieszkańców do walki o sprawiedliwość. „Kupa pieniędzy” ujawnia śmierdzące sekrety przemysłowego chowu świń – nie zapominając o ludziach, którzy stali się ofiarami bezwzględnej pogoni za zyskiem. Pogoni, która pozbawia życia nie tylko zwierzęta.

Zuzanna Połynko

 

– 12:40 – „Sfora”, 52′ 2022 Polska, reż. Tadeusz Chudy. 

W ramach specjalnego programu resocjalizacji, grupa recydywistów z wieloletnimi wyrokami na karku przeprowadza szkolenia dla psów z pobliskiego schroniska. Jeśli im się uda, zwiększą szanse swoich podopiecznych na adopcję i normalne życie. Jeśli nie – psy zostaną uśpione. Wyrokowcy dla których więzienie nie ma tajemnic muszą sprawdzić się w zupełnie nowej konkurencji, wymagającej cierpliwości, konsekwencji – i empatii. Wspierani przez wymykającego się stereotypom klawisza, który od lat pracuje z psami szukającymi narkotyków, niekiedy po raz pierwszy w życiu świadomie mierzą się z własnymi demonami. Czy uda im się ocalić zwierzęta? I jak cały ten proces, wymagający emocjonalnego zaangażowania wpłynie na psychikę ludzi, żyjących w świecie, gdzie nie wolno okazywać emocji?  

Konrad Wirkowski 

Czwartek (16 listopada) Aula 1.18 bud A:

– 9:00 – „Rozjaśnić mrok”, 80′ 2022 Ukraina, reż. KINODOPOMOHA.

Bombardowani przez media obrazami wojny w Ukrainie, często przestaliśmy zwracać uwagę na kolejne informacje z frontu. „Rozjaśnić mrok” to próba pokazania życia, które toczy się gdzieś na tyłach, poza obszarem bezpośrednich starć. Jak wygląda wojna z perspektywy cywilów? O czym marzą emeryci, którzy na zbombardowanym osiedlu muszą tygodniami radzić sobie bez wody i prądu? Co w kilka minut zabrać ze zrujnowanego mieszkania, w którego ścianę trafił rosyjski pocisk? W co bawią się dzieci, których rodzice walczą na pierwszej linii frontu? Ukraińscy filmowcy z kolektywu Kinodopomoha na gorąco rejestrują sytuacje w różnych częściach kraju, tworząc obraz społeczeństwa w obliczu niewyobrażalnej tragedii wykazującego się godną podziwu wytrzymałością.

Konrad Wirkowski

– 10:30 – “Szwedy”, 35′ 2022 Polska, reż. Robert Kowalski. 

Robert Kowalski towarzyszy ukraińskim żołnierzom podczas misji bojowych pod Charkowem w początkowej fazie inwazji Rosji na Ukrainę. Tytułowe „Szwedy” to pluton 130. Kijowskiego Batalionu Obrony Terytorialnej, którego nazwa wzięła się od nazwiska jednego z jego członków, Dimy Szczwecowa. Za sprawą swoich brawurowych akcji, oddział zyskał kultowy status – mówi się, że są zuchwali i że sprzyja im niesamowite szczęście. „Szwedami” rządzą rugbyści – Kep, Lock, Żuk i Mors – zawodowi sportowcy z mistrzowskimi tytułami na koncie. Skład uzupełniają szermierz, spadochroniarz, ultramaratończyk, dwóch księgowych, kucharze, taksówkarz oraz kilku inżynierów. Zwyczajni ludzie, którzy niespodziewanie muszą stawić czoła ekstremalnej wojennej rzeczywistości.

 

– 11:15 – Prelekcja

– 11:45 – „Rekonstrukcja inwazji”. 100′ 2021 Czechy, Słowacja, reż. Jan Šikl.

Wydawałoby się, że o Praskiej Wiośnie 1968 roku i „bratniej inwazji” na Czechosłowację wiemy już wszystko. A jednak Janowi Siklowi udało się opowiedzieć na nowo historię czasu nadziei i rozpaczy, w której straceńcza odwaga miesza się ze strachem i konformizmem. Reżyser dotarł do nieznanych materiałów archiwalnych – filmów kręconych przez czeskich wojskowych operatorów, które przeleżały w ukryciu ponad pół wieku. Co więcej, dokonał rzeczy zdawałoby się niemożliwej: odnalazł uwiecznionych na nich ludzi – żołnierzy, studentów, robotników. Obok znakomicie zmontowanych archiwaliów, to właśnie ich wstrząsające wyznania stanowią o sile filmu. Nie brakuje w nim trudnych pytań – o granice bohaterstwa i prawdziwą cenę przywiezionej również na polskich czołgach “normalizacji”.

Konrad Wirkowski

 

Piątek (17 listopada) Aula 1.18 bud A:

– 9:00 – „Syndrom Hamleta”, 85′ 2022 Polska, Niemcy, reż. Elwira Niewiera, Piotr Rosołowski. Pierwsza generacja Ukraińców urodzonych w wolnym kraju zmaga się w wojennymi traumami.

„Syndrom Hamleta” przedstawia pokolenie młodych Ukraińców naznaczone czasem wojny. Punktem wyjścia są tu przygotowania do spektaklu teatralnego luźno opartego na motywach szekspirowskiego „Hamleta”. Film to poruszający portret pokolenia pragnącego zmierzyć się z wojenną traumą i bolesną przeszłością, która teraz, po pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę, staje się zarówno ich teraźniejszością, jak i przyszłością. 

To jeden z najgłośniejszych polskich filmów dokumentalnych 2022 roku. Zdobywca Złotego Lajkonika na Krakowskim Festiwalu Filmowym i dwóch prestiżowych nagród na festiwalu w Locarno: Grand Prix Semaine de la critique oraz Independent Critics Award „Boccalino d’Oro” dla najlepszego filmu dokumentalnego.

 

– 10:30 – Prelekcja

– 11:00 – „Młoda Białoruś”, 53′ 2022 Polska, reż. Łukasz Ruciński, Patryk Szczepaniak. 

Młodzi Białorusini – zmuszeni do emigracji po brutalnym zduszeniu antyrządowych protestów jesienią 2020 roku – nie poddają się. Tak jak bohater filmu, prezenter kanału NEXTA, który uciekł z kraju i próbuje odnaleźć się w nowej, polskiej rzeczywistości. Ale trudno jest żyć w rozkroku. Zycie Andrieja to z jednej strony hiphop, tatuaże i imprezy, a z drugiej nostalgia, poczucie beznadziei i coraz gorsze informacje z Białorusi, które codziennie przekazuje na antenie. Czy pokolenie młodych ludzi, tak mocno doświadczonych przez traumę klęski wolnościowego zrywu i milicyjnych represji odnajdzie w sobie siłę by dalej walczyć o demokrację? Jak ich sytuację zmieni rosyjska inwazja na Ukrainę, w której ich kraj bierze udział u boku agresora? 

Konrad Wirkowski 

– 12:00 – „Zakaz filmowania”, 24′ 2021 Szwecja, reż. Knutte Wester. 

Niedawna fala protestów pokazuje, że Iran się zmienia. Choć na ulicach obowiązuje zakaz filmowania, twórcy filmu korzystają z ukrytych kamer i mikrofonów by pokazać hiphopowy underground Teheranu. Ludzi, których ekspresji nie powstrzymuje policyjny terror i wszechobecna inwigilacja. Ścieżkę dźwiękową tworzą samplowane odgłosy ulic miasta, które ma ochotę na bunt.  

Konrad Wirkowski 

Kino za Rogiem Cafe, ul. Św. Mikołaja 6

Poniedziałek (13 listopada):

– 17:00 – „Rozjaśnić mrok”, 80′ 2022 Ukraina, reż. KINODOPOMOHA.

– 18:30 – „Ukraina. Na tropie rosyjskich zbrodni”, 51′ 2022 Szwajcaria, reż. Marie-Laure Widmer Baggiolini.

Nie wiemy, kiedy skończy się wojna w Ukrainie, ale bez wątpienia międzynarodowy trybunał karny będzie dysponował wystarczającą liczbą dowodów, by osądzić rosyjskie zbrodnie wojenne. Właśnie dzięki mrówczej pracy ludzi, których wysiłki portretuje ten film. Są wśród nich ukraińscy śledczy i pracownicy zagranicznych organizacji zbierający na miejscu dowody i wstrząsające zeznania świadków. Aby jak najdokładniej wyjaśnić okoliczności konkretnych zdarzeń, zespoły analityków przeglądają i porównują dostępne materiały: filmy, zdjęcia, przechwycone zapisy rozmów. Identyfikują trudno rozpoznawalne miejsca i sprawców, którzy próbują ukryć swoją tożsamość. I choć często jest to piekielnie trudne – starają się zachować profesjonalny obiektywizm.

Wtorek (14 listopada):

– 17:00 – „Adopciaki”, 73′ 2020 Holandia, reż. Saskia Gubbels. Największe holenderskie schronisko dla zwierząt. Ludzie, starający się zrobić wszystko by jak najlepiej przygotować psy do adopcji – i ich podopieczni, których trudno nie polubić.

– 18:30 – „Kupa pieniędzy”, 84′ 2022 USA, reż. Shawn Bannon. Za kulisami przemysłowej hodowli świń. Wielkie pieniądze, cierpienie zwierząt, śmierdzący problem i ludzie zmuszeni żyć w sąsiedztwie gigantycznych „fabryk mięsa”.

Środa (15 listopada):

– 17:00 – „Nie mów nikomu”, 71′ 2022 Holandia, reż. Marjolein Busstra. Młodzi terapeuci i ich podopieczni – nastolatki uwikłane w różne formy seksualnego wykorzystywania.

Czworo młodych bohaterów w procesie terapeutycznym, podczas którego usiłują przepracować traumę wykorzystywania seksualnego. Mimo złości na swoich oprawców, wciąż nie są w stanie definitywnie odciąć się od środowiska, w którym ich skrzywdzono. Film to intymny wgląd w przebieg terapii traumy. Widzimy zniszczenia, które poczyniła w psychice młodych ludzi sama przemoc seksualna, ale i niemożność rozmowy o tym, czego doświadczyli. Obserwujemy, jak przełamują wewnętrzny opór, stawiając czoła obezwładniającemu poczuciu winy i wstydu.

– 18:30 – „Terapia”, 80′ 2021 Izrael, reż. Zvi Landsman. 

Osoby LGBT należące do zamkniętych religijnych wspólnot muszą zmagać się z ogromną presją otoczenia. Odrzuceni przez najbliższych, w nadziei na znalezienie jakiegokolwiek wyjścia z kryzysu tożsamości niejednokrotnie szukają pomocy u pseudo-terapeutów, oferujących „wyleczenie” z homoseksualizmu. Tak jak bohaterowie filmu Zvi Landsmana, wychowani w społeczności żydowskich ortodoksów w Izraelu. Tzw. terapia konwersyjna stawia ich przed przerażającym wyborem: aby móc dalej funkcjonować we wspólnocie, muszą wyrzec się samych siebie („stłumić w sobie niezdrowe popędy”). Taka konwersja często powoduje trwałe psychiczne urazy i w wielu miejscach jest po prostu zakazana. Wciąż funkcjonuje za to w społeczeństwach konserwatywnych, gdzie silne wpływy mają religijni fanatycy. Na przykład w naszym kraju. 

Konrad Wirkowski

 

Czwartek (16 listopada):

– 17:30 – „Młoda Białoruś”, 53′ 2022 Polska, reż. Łukasz Ruciński, Patryk Szczepaniak.

Młodzi Białorusini – zmuszeni do emigracji po brutalnym zduszeniu antyrządowych protestów jesienią 2020 roku – nie poddają się. Tak jak bohater filmu, prezenter kanału NEXTA, który uciekł z kraju i próbuje odnaleźć się w nowej, polskiej rzeczywistości. Ale trudno jest żyć w rozkroku. Zycie Andrieja to z jednej strony hiphop, tatuaże i imprezy, a z drugiej nostalgia, poczucie beznadziei i coraz gorsze informacje z Białorusi, które codziennie przekazuje na antenie. Czy pokolenie młodych ludzi, tak mocno doświadczonych przez traumę klęski wolnościowego zrywu i milicyjnych represji odnajdzie w sobie siłę by dalej walczyć o demokrację? Jak ich sytuację zmieni rosyjska inwazja na Ukrainę, w której ich kraj bierze udział u boku agresora? 

Konrad Wirkowski

– 18:30 – „Mara. Białoruski sen”, 62′ 2022 Francja, Wielka Brytania, reż. Sasha Kulak. 

Jak mogłaby wyglądać opowieść Alicji, gdyby zamiast na drugą stronę lustra trafiła do Mińska podczas demonstracji w sierpniu 2020 roku? Utrzymany w poetyce sennego marzenia film Saszy Kułak to bardzo osobista historia białoruskich protestów, czasu nadziei i społecznej jedności, gdy zdawało się, że wszystko jest możliwe. Odrealnionym zdjęciom protestów, w których brała udział autorka filmu, towarzyszą stylizowane sceny surrealistycznego przedstawienia. Kiedy bezwzględna reakcja milicji i wojska brutalnie unicestwi marzenie o wolności, pozostanie jedynie czekać na interwencję Czerwonej Królowej… Białoruski sen zmienia się w koszmar, a mgliste marzenia – w konkretnie bolesne świadectwa prześladowań i tortur.

Konrad Wirkowski

Piątek (17 listopada):

– 17:00 – „Sfora”. 52′ 2022 Polska, reż. Tadeusz Chudy. Więzienie, psy i klawisz z otwartą głową. Czy recydywiści z długoletnimi wyrokami na karku są w stanie ocalić przed eutanazją zwierzaki z okolicznego schroniska?

– 18:00 – „Syndrom Hamleta”. 85′ 2022 Polska, Niemcy, reż. Elwira Niewiera, Piotr Rosołowski. 

„Syndrom Hamleta” przedstawia pokolenie młodych Ukraińców naznaczone czasem wojny. Punktem wyjścia są tu przygotowania do spektaklu teatralnego luźno opartego na motywach szekspirowskiego „Hamleta”. Film to poruszający portret pokolenia pragnącego zmierzyć się z wojenną traumą i bolesną przeszłością, która teraz, po pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę, staje się zarówno ich teraźniejszością, jak i przyszłością. 

To jeden z najgłośniejszych polskich filmów dokumentalnych tego roku. Zdobywca Złotego Lajkonika na Krakowskim Festiwalu Filmowym i dwóch prestiżowych nagród na festiwalu w Locarno: Grand Prix Semaine de la critique oraz Independent Critics Award „Boccalino d’Oro” dla najlepszego filmu dokumentalnego.

 

oprac. (pol)

redakcja@rzeszow-news.pl

Reklama