Depresja to dziś jedna z najczęściej diagnozowanych afektywnych zaburzeń nastroju, dlatego mówi się, że to już choroba cywilizacyjna. Typowe jest dla niej długotrwałe obniżenie nastroju, a także objawy somatyczne. Choć wydawałoby się, że to choroba dotykająca dorosłych, coraz częściej rozpoznaje się ją u dzieci. Co powinien zrobić rodzic, który podejrzewa depresję u swojej pociechy? Jak może pomóc?
Depresja u dzieci i młodzieży – statystyki i przyczyny
Oczekiwania, jakie dzisiejszy świat stawia przed dziećmi i nastolatkami, obowiązki szkolne, próba doścignięcia ideałów oglądanych w social mediach, a także przemiany fizyczne, wariujące hormony – wszystko to może przyczynić się do depresji dziecka i nastolatka. Dziś nawet 2 proc. chorych na depresję stanowią dzieci, a 8 proc. to nastolatki. Niestety z roku na rok granica wieku jest coraz niższa.
U młodszych dzieci odsetek zachorowań jest podobny zarówno u dziewczynek jak i chłopców, wśród nastolatków z chorobą częściej zmagają się dziewczęta.
Przyczyny depresji u dzieci i młodzieży można podzielić na kilka czynników: biologiczne, psychogenne i środowiskowe. Pierwsze odpowiadają za zaburzenie gospodarki hormonalnej (np. niedoczynność tarczycy nieleczona może skutkować objawami depresji). Czynniki psychogenne to m. in. utrata poczucia własnej wartości czy słabe poczucie bezpieczeństwa. Środowiskowe czynniki wpływające na depresję to na przykład trudna sytuacja rodzinna, problemy w szkole lub odrzucenie przez znajomych.
Należy także wyróżnić depresję sytuacyjną, która wynika bezpośrednio z konkretnego trudnego wydarzenia w życiu (np. śmierć bliskiej osoby) i ma łagodniejsze objawy,
niż choroba przewlekła. Depresja sytuacyjna ma też mniejszą tendencję do nawracania.
Depresja u dzieci i młodzieży – objawy
Stany depresyjne mają zbiór charakterystycznych objawów, występujących u większości chorujących osób. Warto jednak wiedzieć, że u dzieci i młodzieży niektóre symptomy
są szczególnie nasilone.
Główne oznaki depresji u dzieci i młodzieży:
- smutek, przygnębienie, drażliwość, płaczliwość i łatwe wpadanie w złość lub histerię
- apatia, utrata zainteresowania dotychczasowymi zajęciami (np. hobby)
- znudzenie i zniechęcenie
- ograniczenie kontaktu z rówieśnikami
- nadmierna wrażliwość na krytykę
- pesymistyczne myślenie na zasadzie „to nie ma sensu”, „to mi się nie uda” itp.
- uczucie lęku i napięcia, przy których nie da się określić przyczyny.
Warto również zwrócić uwagę na inne objawy występujące u dziecka, które niekoniecznie kojarzone są z depresją. Są to m. in.:
- problemy z koncentracją oraz zapamiętywaniem
- pobudzenie psychoruchowe, np. drapanie się, nerwowe obgryzanie paznokci
- objawy somatyczne: ciągłe bóle głowy, mdłości, bóle brzucha, biegunka, duszności (objaw typowy u dzieci)
- nagła zmiana zachowania, którego wcześniej nie było: bunt, zachowania agresywne
lub autoagresywne (typowe u nastolatków).
Depresja u dzieci i młodzieży – jak można pomóc?
Zawsze należy obserwować swoje dziecko i pójść z nim do specjalisty, jeśli jakiekolwiek jego zachowanie wydaje się niepokojące. Ciężej rozpoznać pierwsze oznaki depresji u młodszych dzieci, które nie umieją jeszcze do końca zrozumieć swoich emocji ani ich opisać. Dlatego warto nawet najdrobniejsze szczegóły skonsultować ze specjalistą. Nigdy nie należy ignorować zgłaszanych przez dziecko problemów i obaw. Badania wykazują, że w rodzinach, w których rodzice otwarcie rozmawiają o problemach z dzieckiem, bez oceniania i krytyki, ryzyko depresji u dziecka lub nastolatka jest mniejsze. Bardzo ważne jest też wypracowanie u dziecka zaufania, by nie bało się przyjść do osoby dorosłej z żadnym problemem.
Depresja u dzieci i młodzieży – jak wygląda leczenie?
Jeśli rodzic zauważy u dziecka wymienione wyżej objawy, powinien udać się z nim
do specjalisty, który oceni czy należy wdrożyć leczenie i pomoże dobrać odpowiednią terapię. Należy jednak pamiętać, że w przypadku dzieci w każdym wieku bardzo ważne podczas procesu leczenia jest wsparcie i zaangażowanie rodziców. Niektóre przypadki depresji wymagają również terapii rodzinnej.
Jeśli lekarz psychiatra uzna, że przypadek depresji jest ciężki, może zalecić także farmakoterapię. Rolą rodziców w takiej sytuacji jest przypominać dziecku o regularnym przyjmowaniu leków, nawet gdy najcięższe objawy choroby ustąpią.
Jeśli Twoje dziecko potrzebuje pomocy specjalisty, zgłoś się z nim do Centrum Diagnozy i Psychoterapii PoMOC Centrum Medycznego Medyk.
Rzeszów, ul. Dąbrowskiego 33A
Telefon: 178613079
Rejestracja:
Poniedziałek 8:00 – 11:00
Wtorek 8:00 – 11:00
Środa 8:00 – 11:00 i 15:30 – 19:30
Czwartek 8:00 – 11:00
Piątek 8:00 – 11:00.
Centrum Diagnozy i Psychoterapii PoMOC działa w ramach „Fundacji Medyk dla Zdrowia” www.fundacja.medyk.rzeszow.pl.
