– Dziś potrzebujemy jedności, zarówno tej wewnątrz państwowej, jak i wewnątrz europejskiej – mówił Władysław Ortyl, marszałek podkarpacki, podczas rzeszowskich uroczystości 231. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.
Zdjęcia: Mateusz Romankiewicz / Urząd Marszałkowski w Rzeszowie, 21. Brygada Strzelców Podhalańskich, Urząd Wojewódzki w Rzeszowie
Uroczystości rozpoczęła msza święta w kościele farnym, następnie uczestnicy, w asyście kompanii honorowej 21. Brygady Strzelców Podhalańskich i pocztów sztandarowych, przeszli pod pomnik gen. Tadeusza Kościuszki na Rynku, gdzie odczytano preambułę Konstytucji 3 maja, odegrano hymn i podniesiono flagę.
W uroczystościach wzięły udział władze Podkarpacia, m.in. marszałek Władysław Ortyl, wojewoda Ewa Leniart, prezydent Rzeszowa Konrad Fijołek, podkarpaccy parlamentarzyści (Krzysztof Sobolewski i Andrzej Szlachta z PiS oraz Wiesław Buż z Lewicy), a także samorządowcy i przedstawiciele duchowieństwa oraz mieszkańcy Rzeszowa.
Nawiązanie do wojny na Ukrainie
Przed złożeniem kwiatów pod pomnikiem marszałek Władysław Ortyl mówił, że 3 maja to symboliczna data. – W tym dniu silniej niż kiedykolwiek czujemy związek z historią polskiej państwowości oraz z tymi, którzy ją współtworzyli – mówił Ortyl. Podkreślał, że uchwalona 3 maja 1791 roku konstytucja była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”.
– Podczas trudnych lat zaborów dawała Polakom nadzieję na wolność i niepodległość, mobilizując ich do walki narodowowyzwoleńczej i nie pozwalając na zgaśnięcie „ducha polskości”. To akt, który przez lata utrwalił się w świadomości całego narodu, jako symbol wolnej, niezawisłej Polski – zaznaczał marszałek Ortyl.
Nawiązał również do trwającej od 24 lutego wojny na Ukrainie, którą wywołała Rosja. – Dziś potrzebujemy jedności, zarówno tej wewnątrz państwowej, jak i wewnątrz europejskiej. Musimy stawić czoła nowym problemom wynikającym z wojny w Ukrainie i jej skutków dla Europy oraz świata – mówił Władysław Ortyl, dodając, że „nie jest to zadanie łatwe”.
– Dlatego musimy podejść do niego w sposób odpowiedzialny, na płaszczyźnie współpracy w ramach NATO i Unii Europejskiej, bo tylko razem możemy osiągnąć sukces – dodał marszałek. Z kolei wojewoda podkarpacki Ewa Leniart mówiła, że „uwolniony ponad 200 lat temu duch patriotyczny wciąż w nas w żyje”.
– To on sprawia że nasz kraj tak prężnie się rozwija, dba o naszych obywateli, odważnie broni swoich interesów i głośno mówi o ważnych dla siebie sprawach na arenie międzynarodowej. Ten duch patriotyczny dodaje nam sił do działania pokazując jak wielki drzemie w nas potencjał – oceniła Ewa Leniart.
Po wystąpieniach odczytano apel pamięci i oddano salwa honorową, następnie złożono wieńce i kwiaty pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki. Zwieńczeniem obchodów była defilada wojskowa.
Uchwalenie Konstytucji 3 maja
Uchwalona przez Sejm Czteroletni (1788-1792) Konstytucja 3 maja była próbą ratowania Rzeczypospolitej Obojga Narodów po I rozbiorze (1772 r.). Zmieniała ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką i znosiła liberum veto.
Konstytucja 3 maja była najnowocześniejszą i pierwszą w Europie, a drugą na świecie (po amerykańskiej z 1787 r.) ustawą regulującą organizację władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli. Konstytucja obowiązywała zaledwie rok i upadła po przystąpieniu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej.
Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja została uznana za święto państwowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919 r. Po II wojnie światowej obchodzono je do 1946. Dzień 3 maja jako Święto Narodowe Trzeciego Maja przywrócono w wolnej Polsce ustawą z 6 kwietnia 1990 roku.
(ram)
redakcja@rzeszow-news.pl
