Ekshumacje ofiar z lat 40. minionego wieku to jeden z najtrudniejszych tematów w relacjach polsko-ukraińskich. Wszystko wskazuje na to, że do takich prac dojdzie jesienią na Podkarpaciu.
W tym roku na terenie naszych wschodnich sąsiadów, przeprowadzono już pierwsze badania szczątków polskich ofiar ukraińskich nacjonalistów w Puźnikach.
Ekshumacje polskich ofiar w Ukrainie
Rozmowy polskich i ukraińskich dyplomatów, dotyczące ekshumacji ofiar z czasów II wojny światowej i powojennych, trwały od długiego czasu. W listopadzie 2024 roku nareszcie nadszedł przełom w postaci zniesienia przez stronę ukraińską zakazu poszukiwań i ekshumacji szczątków polskich ofiar wojen i konfliktów na terytorium Ukrainy.
W kwietniu tego roku rozpoczęły się ekshumacje w Puźnikach. Do masakry polskiej ludności w dawnej wsi w dzisiejszym obwodzie tarnopolskim na zachodzie Ukrainy, doszło w nocy z 12 na 13 lutego 1945 roku. Według różnych źródeł ukraińscy nacjonaliści wymordowali tam od 50 do 120 Polaków.
Na początku sierpnia rozpoczęły się też prace ekshumacyjne w dawnej wsi Zboiska, która dzisiaj jest częścią Lwowa. Eksperci mają tam ustalić, ilu polskich żołnierzy straciło tam życie we wrześniu 1939 roku z rąk niemieckich żołnierzy podczas obrony Lwowa.
Ukraińskie żądania
W związku z zielonym światłem dla polskiej strony, ukraińscy dyplomaci również oczekiwali wyrażenia zgody na prace ekshumacyjne na terenie naszego kraju. Jak podkreślał wiceminister kultury Ukrainy, Andrij Nadżos, w pierwszej kolejności chodzi o poszukiwanie ukraińskich ofiar we wsi Jureczkowa na Podkarpaciu.
Po koniec lipca w Kijowie doszło do kolejnego etapu rozmów w sprawie polityki historycznej. „Jednym z głównych tematów spotkania było uzgodnienie kwestii organizacyjnych, związanych z następnym etapem prac poszukiwawczo-ekshumacyjnych na terytorium Ukrainy i Polski” – oświadczyło wówczas ukraińskie ministerstwo kultury.
Ekshumacje Ukraińców na Podkarpaciu
Jak się okazuje, rozmowy bilateralne odniosły efekt w postaci zezwolenia na ekshumacje w Jureczkowej w powiecie bieszczadzkim (gmina Ustrzyki Dolne). Według ustaleń historyków, tuż po II wojnie światowej miało tam dojść do mordów na ludności ukraińskiej dokonywanych m.in. przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej z Wojtkowej. Jeszcze przed 1947 rokiem miejscowość tę zamieszkiwali głównie Ukraińcy, a w 1951 roku wioska została doszczętnie spalona.
Teraz wszystko wskazuje na to, że prace ekshumacyjne w Jureczkowej rozpoczną się już we wrześniu tego roku. Wizyta przygotowawcza przed tymi działaniami jest zaplanowana na połowę sierpnia. Prace mają się zakończyć jeszcze przed zimą. Jak podkreśliła ukraińska strona, możliwe jest przeprowadzenie prac w kolejnych lokalizacjach, po wcześniejszej zgodzie polskiej strony. Dodajmy, że Polska strona wskazała podczas rozmów 13 miejsc pochówku ofiar na Ukrainie, które chce przebadać, a Ukraińcy mówili o 4 lokalizacjach ich ofiar na terenie Polski.
Czytaj więcej:
Pomnik „Rzeź Wołyńska” na Podkarpaciu zniszczony. Pojawił się napis „Sława UPA” [ZDJĘCIA]
Czytasz Rzeszów News? Twoje wsparcie pozwoli nam działać sprawniej.
