Województwo podkarpackie stoi w obliczu poważnego kryzysu w dostępie do specjalistycznej opieki zdrowotnej. Najnowsze dane Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) ujawniają alarmujący wzrost liczby pacjentów oczekujących na wizytę u kardiologa i nefrologa, stawiając pod znakiem zapytania efektywność systemu ochrony zdrowia w regionie.
Kardiologia: sytuacja wymyka się spod kontroli
Dane są bezlitosne: w ciągu zaledwie dwóch lat, od I kwartału 2022 do I kwartału 2024, liczba osób oczekujących na pilną wizytę u kardiologa wzrosła o szokujące 117 proc. – z 538 do 1166 pacjentów. W przypadkach pacjentów stabilnych wzrost wyniósł ponad 50 proc., osiągając liczbę 9360 oczekujących.
Co więcej, liczba pacjentów czekających ponad 6 miesięcy na wizytę kardiologiczną zwiększyła się o ponad 50 proc. (dane zebrane przez portal Public Policy, prowadzący projekty związane z sektorem ochrony zdrowia).
Nefrologia: nie jest lepiej
W poradniach nefrologicznych obserwujemy równie niepokojący trend. Liczba osób oczekujących na wizytę w trybie stabilnym wzrosła o ponad 100 proc. – z 686 do 1458 pacjentów. Średni czas oczekiwania wydłużył się z 30 do 54 dni.
Diabetologia: kolejny obszar problemowy
Choć wzrost nie jest tak dramatyczny jak w przypadku kardiologii i nefrologii, poradnie diabetologiczne również odnotowują znaczące wydłużenie kolejek. Liczba oczekujących w trybie stabilnym wzrosła o ponad 30 proc. – z 2119 do 2847 osób.
Systemowy problem dostępności
Te alarmujące statystyki wpisują się w szerszy kontekst problemów z dostępnością opieki specjalistycznej w Polsce. Według raportu SGH i Forum Ekonomicznego, Polska zajmuje drugie miejsce wśród 11 analizowanych krajów Europy Środkowo-Wschodniej pod względem odsetka osób deklarujących niezaspokojone potrzeby zdrowotne z powodu długiego czasu oczekiwania na wizyty do specjalistów (25,7 proc.). To znacznie gorzej niż średnia dla regionu (16,5 proc.) czy Unii Europejskiej (19,4 proc.).
Opieka koordynowana: Niewykorzystana szansa?
Odpowiedzią na rosnące kolejki miało być wprowadzenie opieki koordynowanej w Podstawowej Opiece Zdrowotnej (POZ) od 1 października 2022 r. Model ten zakłada współpracę lekarza POZ ze specjalistami oraz pielęgniarką w zakresie profilaktyki, diagnozowania, edukacji oraz leczenia wybranych chorób przewlekłych.
Jednak na Podkarpaciu tylko 219 placówek POZ podpisało umowy na realizację opieki koordynowanej. To może być niewystarczające, biorąc pod uwagę skalę problemu i rosnące potrzeby pacjentów.
Porażające statystyki
Oto zebrana lista najbardziej uderzających danych:
- Wzrost liczby oczekujących na pilną wizytę u kardiologa:
- 117 proc. wzrost w ciągu 2 lat (z 538 w I kwartale 2022 do 1166 w I kwartale 2024)
- Wzrost liczby oczekujących na wizytę u kardiologa w trybie stabilnym:
- Ponad 50 proc. wzrost (z 6069 w I kwartale 2022 do 9360 w I kwartale 2024)
- Wzrost liczby oczekujących na wizytę u nefrologa w trybie stabilnym:
- Ponad 100 proc. wzrost (z 686 w I kwartale 2022 do 1458 w I kwartale 2024)
- Wzrost liczby oczekujących na wizytę u diabetologa w trybie stabilnym:
- Ponad 30 proc. wzrost (z 2119 w I kwartale 2022 do 2847 w I kwartale 2024)
- Najdłuższy średni czas oczekiwania:
- Poradnia kardiologiczna: 95 dni (trzeci kwartyl) w I kwartale 2024
- Poradnia nefrologiczna: 100 dni (trzeci kwartyl) w I kwartale 2024
- Poradnia diabetologiczna: 90 dni (trzeci kwartyl) w I kwartale 2024
- Wzrost liczby osób oczekujących powyżej 6 miesięcy na wizytę kardiologiczną:
- Ponad 50 proc. wzrost (porównując I kwartał 2022 i 2024)
- Spadek dostępności „od ręki”:
- Kardiologia: z 31 proc. poradni bez kolejek w I kwartale 2022 do zaledwie 7 proc. w I kwartale 2024
- Diabetologia: z 18 proc. poradni bez kolejek w I kwartale 2022 do 7 proc. w I kwartale 2024
- Wzrost liczby świadczeniodawców z długimi kolejkami:
- Dla kardiologii: z 10 świadczeniodawców mających kolejki powyżej 12 miesięcy w I kwartale 2022 do 15 w I kwartale 2024
Konieczne działania
Sytuacja w województwie podkarpackim wymaga natychmiastowych i zdecydowanych działań. Konieczne jest:
- Zwiększenie liczby placówek POZ realizujących opiekę koordynowaną.
- Inwestycje w sprzęt diagnostyczny i cyfryzację placówek medycznych.
- Intensyfikacja szkoleń dla personelu medycznego w zakresie nowych modeli opieki.
- Kampanie edukacyjne dla pacjentów, zachęcające do korzystania z opieki koordynowanej.
Bez szybkiej i skutecznej interwencji, kryzys w dostępie do specjalistycznej opieki zdrowotnej na Podkarpaciu może się pogłębiać, stawiając zdrowie i życie mieszkańców regionu w coraz większym zagrożeniu.
(Red)
