Prof. dr hab. Krzysztof Matyjaszewski, światowej sławy naukowiec specjalizujący się w dziedzinie chemii polimerów, we wtorek odebrał tytuł doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej.
Zdjęcia: Sebastian Stankiewicz / Rzeszów News
Prof. Krzysztof Matyjszewski, który ma 74 lata, od kilku lat jest wymieniany jako potencjalny laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii, co wielokrotnie podkreślano podczas wtorkowej uroczystości na Politechnice Rzeszowskiej.
Sam prof. Matyjaszewski, który na co dzień pracuje aktualnie w USA, nie krył wzruszenia. – To wspaniałe, wyjątkowe wyróżnienie – mówił światowej sławy naukowiec. Dziękował swoim współpracownikom i studentom oraz rodzinie i żonie.
– Za wielką tolerancję, wieczory, które spędzałem z nauką, a nie z nią. Dziękuję, Małgosia! – zwrócił się do niej prof. Krzysztof Matyjaszewski, wcześniej wygłaszając kilkudziesięciominutowy wykład.
Chemia – centralna nauka
We wstępnie do wykładu prof. Matyjaszewski mówił, że „chemia jest w tej chwili centralną nauką”. – Bez chemii nie byłoby postępu w takich dziedzinach jak nanotechnologia, biomedycyna, nawet biologia molekularna, czy też zaawansowane materiały – podkreślał.
– Przechodzimy do coraz mniejszych rozmiarów. Od milimetrów do mikrometrów, teraz nanometrów. Nanometry są to rozmiary chemicznych cząsteczek, czy też czasami makrocząsteczek. I chodzi o to, żeby robić je bardzo precyzyjnie, żeby kroić je „na miarę”.
Wcześniej laudację wygłosił prof. dr hab. inż. Paweł Chmielarz z Wydziału Chemicznego PRz. Laureata nazwał „postacią wybitną w dziedzinie chemii, zwłaszcza chemii polimerów oraz światowym liderem w tematyce polimeryzacji rodnikowej z przeniesieniem atomu”.
– Wieloletnia współpraca Wydziału Chemicznego Politechniki Rzeszowskiej z naukowcem światowej sławy z pewnością wpłynęła pozytywnie na rozwój potencjału badawczego uczelni – podkreślał prof. Chmielarz.
Wielki autorytet naukowy
Prof. Matyjszewski jest odkrywcą polimeryzacji rodnikowej z przeniesieniem atomu. Uzyskane w ten sposób materiały są stosowane jako składniki nowej generacji lakierów samochodowych i sprzętu AGD, w elektronice, kosmetyce i dziedzinach biomedycznych.
Krzysztof Matyjszewski ma na koncie 1248 publikacji, głównie w najbardziej prestiżowych czasopismach naukowych, napisał 25 książek, zdobył 70 międzynarodowych nagród z szeroko pojętego przemysłu, sam siebie nazywa „chemikiem syntetycznym”.
– Nagradzamy wybitną osobowość i wielki autorytet naukowy, który wywarł pozytywne oddziaływanie również na naszą społeczność akademicką – mówił podczas uroczystości prof. inż. dr hab. Piotr Koszelnik, rektor PRz.
Przypomniał, że uchwałę początkującą przyznanie tytułu honorowego doktora honoris causa prof. dr. hab. Krzysztofowi Matyjaszewskiemu Senat Politechniki Rzeszowskiej podjął 16 stycznia 2023 roku. Wniosek złożyła Rada Wydziału Chemicznego.
Równocześnie Senat PRz zgodził się, by wniosek ten zaopiniowały Senaty Politechniki Warszawskiej oraz Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki. Promotorem w postępowaniu był wspomniany prof. dr hab. inż. Paweł Chmielarz.
Wybitny współczesny chemik
Prof. Piotr Koszelnik mówił, że Senaty uczelni odniosły się bardzo pozytywnie do tej inicjatywy, oba podkreśliły w swoich opiniach wybitne dokonania prof. Matyjaszewskiego z zakresu chemii i technologii polimerów.
Opinie o działalności prof. Krzysztofa Matyjaszewskiego opracowali: prof. dr hab. inż. Zbigniew Florjańczyk z Politechniki Warszawskiej oraz prof. dr hab. inż. Krzysztof Pielichowski z Politechniki Krakowskiej.
Prof. Piotr Koszelnik cytował fragmenty opinii prof. Florjańczyka, który prof. Matyjaszewskiego nazwał „jednym z najwybitniejszych współczesnych chemików”.
„Metoda prof. Matyjaszewskiego znana w literaturze pod nazwą ATRP (od ang. Atom Transfer Radical Polymerization) wzbudziła olbrzymie zainteresowanie zarówno świata nauki, jak i przemysłu” – napisał w opinii prof. Florjańczyk.
W ciągu ostatniego ćwierćwiecza metoda ta była wielokrotnie udoskonalana i jest chroniona ponad 200 patentami. Udzielono kilkanaście licencji, na podstawie których uruchomiono produkcje szeregu materiałów polimerowych w USA, Europie i Japonii.
„Kandydat do godności doktora honoris causa Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza jest światowej sławy uczonym o imponującym dorobku naukowym” – napisał z kolei w opinii prof. Krzysztof Pielichowski z Politechniki Krakowskiej.
Niepodważalne zasługi
Decyzja Senatu Politechniki Rzeszowskiej o nadaniu prof. Krzysztofowi Matyjaszewskiemu zapadła 28 września 2023 roku. Wtorkową uroczystość prof. Piotr Koszelnik nazwał „wyjątkowym wydarzeniem dla środowiska akademickiego”.
– Od początków istnienia ludzkość ciągle poszukuje, tworzy, dąży do zmian na lepsze. Na tym polega postęp, który napędzają wybitne jednostki, ludzie nauki, twórcy, badacze, wielkie i nieprzeciętne umysły – mówił rektor PRz.
– To właśnie dzięki takim osobom kolejne pokolenia zawdzięczają rozwój, poprawę poziomu życia, spokój i bezpieczeństwo – podkreślił prof. Koszelnik, który uważa, że zasługi prof. Matyjaszewskiego dla świata nauki i kształcenia kadry naukowej są niepodważalne.
Imponująca spuścizna
Słowa uznania dla laureata tytułu doktora honoris causa PRz skierowały również władze Podkarpacia i Rzeszowa.
– Pański dorobek naukowy stanowi ogromną wartość dla kolejnych pokoleń młodych ludzi, którzy wkraczając w życie, mają możliwość korzystania z tej imponującej spuścizny, która wciąż Pan wypracowuje. – mówił Tomasz Cyran, dyrektor Urzędu Wojewódzkiego.
Dariusz Urbanik, wiceprezydent Rzeszowa, mówił z kolei, że przyjęcie przez prof. Krzysztofa Matyjaszewskiego honorowego tytułu honoris causa PRz świadczy o uznaniu przez niego pozycji rzeszowskiej uczelni, jej osiągnięć i kadry naukowej.
Urbanik przypomniał, że Krzysztof Matyjaszewski w trakcie swojej kariery naukowej był na stażu podoktoranckim na Uniwersytecie Floryda. – Miasto Gainesville, gdzie uczelnia ma swoją siedzibę, jest miastem partnerskim Rzeszowa – zwrócił uwagę wiceprezydent miasta.
Bezmiechowa czeka
Dzień przed wtorkową uroczystością prof. Piotr Koszelnik dowiedział się, że prof. Krzysztof Matyjaszewski jest również szybownikiem. – Zapraszamy do Bezmiechowej – zachęcił go na koniec rektor PRz, która w Bezmiechowej ma swój ośrodek szybowcowy.
Prof. Krzysztof Matyjaszewski jest 16. doktorem honoris causa Politechniki Rzeszowskiej.
(ram)
redakcja@rzeszow-news.pl
