Konserwator zabytków dokonał odbioru kamiennej mozaiki na dworcu PKP w Rzeszowie. Znajduje się ona w części restauracyjnej dworca i stanowi najcenniejszy zachowany w całości element dekoracyjny wnętrza dworca. I jak podkreśla konserwator – jest ona nietypowa.
Już w ubiegłym roku Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków w Przemyślu informował, że podczas remontu budynku dworca kolejowego Rzeszów Główny odkryto wyjątkowy element architektoniczny. Chodzi o mozaikę, która znajduje się na zachodniej ścianie segmentu restauracyjnego.
– W ostatnim czasie dokonaliśmy odbioru prac konserwatorskich, które objęły cokół, mozaikę oraz filary – informuje w mediach społecznościowych Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków w Przemyślu.
Potwierdzono autorów mozaiki
Wykonawcy prac udało się ustalić, że dzieło powstało na przełomie lat 50 i 60-tych XX w. Jego autorami są Hanna i Gabriel Rechowiczowie.
– To nietypowy przykład mozaiki pod względem technologicznym, ponieważ powstała z wykorzystaniem kamienia na tle polichromowanego płaskorzeźbionego reliefu – chwali odkrycie konserwator.
Relief i malarstwo ścienne
Mozaika znajduje się w sali dawnej restauracji. Przedstawia kompozycję abstrakcyjną, organiczną z elementami informel (z języka francuskiego sztuka bezkształtna). Do jej zrobienia wykorzystano kamienie – ogólnie dostępny materiał, uważany za małowartościowy i przypadkowy.
– Całość tworzy relief, w którym malarstwo ścienne przeplata się z fragmentami zaprawy z zatopionymi w niej kamieniami – mówiła w ubiegłym roku naszej redakcji Elżbieta Wiącek-Lach, konserwator zabytków, pełniąca nadzór konserwatorski nad inwestycją.
Apel konserwatora
Do wykonania mozaiki użyto wielobarwne otoczaki, nasączone olejami, by zachować ich naturalny połysk i kolor mokrego kamienia. Polichromowane fragmenty wykonano w technice olejnej, przy użyciu naturalnych pigmentów ziemnych (ochry, ugry i umbry). Zabezpieczono je werniksem damarowym, który po latach bardzo mocno pociemniał i zmienił pierwotną kolorystykę.
Konserwator apeluje też do mieszkańców regionu: – Jeśli znają Państwo inne przykłady mozaiki z okresu powojennego z naszego województwa, to prosimy podzielić się z nami tą wiedzą. Głównie tego typu dekoracje były wykonywane na budynkach użyteczności publicznej lub jego wnętrzach np. dworcach, domach kultury, ratuszach…
O twórcach
Hanna i Gabriel Rechowiczowie specjalizowali się w dziedzinie dekoracji plastycznych budynków użyteczności publicznej i pawilonów wystawowych w Polsce i zagranicą. Od lat 50. XX wieku Rechowiczowie współpracowali z wieloma wybitnymi polskimi architektami: Bohdanem Pniewskim, Jerzym Hryniewieckim, Jerzym Baumillerem, Mieczysławem Gliszczyńskim, Marią i Kazimierzem Piechotkami.
Sukces i uznanie przyniosły im wykonane na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku naścienne dekoracje malarskie w cocktail-barze hotelu Bristol, murale i mozaiki w hotelu Dom Chłopa oraz monumentalne dekoracje we wnętrzu warszawskiego Supersamu. W ich portfolio znajduje się blisko czterdzieści projektów zrealizowanych w latach 1957–1992 w wielu miastach Polski.
W tworzonych w architekturze „obrazach” Rechowiczowie posługiwali się różnorodnymi technikami rzeźbiarskimi, mozaikowymi i malarskimi, często łącząc je w obrębie jednego dzieła. Indywidualnego charakteru kompozycjom nadawał rodzaj użytego materiału – starannie wyselekcjonowane rzeczne otoczaki, płytki lub odpady ceramiczne, które scalone cementową zaprawą tworzyły w efekcie abstrakcyjny relief – a także motywy zaczerpnięte z malarstwa sztalugowego i grafiki użytkowej Gabriela Rechowicza.
Gabriel ‘Gaber’ Rechowicz (1920–2010) – studiował malarstwo w paryskiej École des Beaux-Arts i gdańskiej PWSSP oraz architekturę na Politechnice Gdańskiej. Malarz, grafik, ilustrator, scenograf. Autor wielkoformatowych dekoracji plastycznych w architekturze. Jego prace malarskie eksponowano na indywidualnych wystawach w Budapeszcie, Sofii, Berlinie Wschodnim, Pradze i Bratysławie. Paryżu, Tokio czy Cean.
Hanna Rechowicz – studiowała w gdańskiej PWSSP. Malarka, rzeźbiarka, dekoratorka wnętrz, scenografka teatralna i projektantka tkanin artystycznych. Wraz z mężem, Gabrielem Rechowiczem współautorka wielu dekoracji plastycznych w architekturze. (Zacheta.art.pl)
(Red)
Czytaj więcej:
Interwencja. „Odjazd z peronu numer…” – wciąż to słyszę siedząc w pokoju
Czytasz Rzeszów News? Twoje wsparcie pozwoli nam działać sprawniej.
