Rzeszów to stolica Podkarpacia, która łączy w sobie energię nowoczesnej aglomeracji i urok dawnego galicyjskiego miasteczka. Ale zachwycają także jego okolice – chociażby zabytkami jak Zamek w Łańcucie, Pałac w Przeworsku czy dawny Pałac Mycielskich w Wiśniowej. Poznaj wszystkie z nich!
Zamek w Łańcucie. Polska perła magnackiego przepychu
Zamek w Łańcucie należy do najwspanialszych rezydencji w Polsce. To tutaj Izabela Lubomirska stworzyła barwny świat pełen przepychu i elegancji. Zamek do dziś zachwyca bogactwem swoich wnętrz.
Wchodząc do Zamku, trafiamy do monumentalnej Wielkiej Sieni, gdzie na sklepieniu widnieją herby czterech rodów magnackich: Lubomirskich, Czartoryskich, Sanguszków i Radziwiłłów. Dalej na zwiedzających czekają apartamenty Księżnej Marszałkowej, pełne rokokowych boazerii, ogromnych luster i misternych, kwiecistych tapet.
Większość wnętrz została zachowana wraz z oryginalnym wyposażeniem, dzięki czemu łatwo wyobrazić sobie, jak wyglądało codzienne życie dawnej magnaterii, od sypialni i garderób, aż po dawne toalety.
Rezydencja ukazuje również kulturalne i towarzyskie obyczaje dawnych gospodarzy. Choćby, w Salonie Bouchera odbywały się kameralne koncerty, a w Zielonym Salonie do dziś podziwiać można stolik do gry w karty z XVIII wieku. Łatwo wyobrazić sobie odbywające się w Sali Balowej tańce, której iluzjonistyczne malowidło przedstawiające niebo na suficie i kryształowe żyrandole do dziś robią ogromne wrażenie.
Uzupełnieniem zamkowych wnętrz jest rozległy park, idealne miejsce spacerów po intensywnym zwiedzaniu. Warto zajrzeć do Storczykarni, podziwiać Ogród Włoski czy Ogród Różany albo choćby posiedzieć na ławeczce w otoczeniu wiekowych drzew.
Śladami arystokracji. Przeworsk, Wiśniowa i Zarzecze
Kolejne przystanki prowadzą w głąb regionu, gdzie historia zapisana jest w murach dawnych pałaców. Kiedy Henryk Lubomirski dorósł, jego opiekunka i protektorka, księżna Izabela z Czartoryskich Lubomirska, w 1799 roku kupiła mu Przeworsk. To właśnie z jej inicjatywy powstał tam nowy pałac, skromny z zewnątrz, utrzymany w stylu angielskiego klasycyzmu, lecz wewnątrz pełen elegancji.
W czasach świetności, gdy dobra przeworskie zostały przekształcone w ordynację, pałac stał się ważnym centrum życia kulturalnego Galicji, gromadząc cenną kolekcję dzieł sztuki. Funkcję tę pełnił aż do II wojny światowej.
Dziś Pałac Lubomirskich w Przeworsku mieści muzeum, w którym można zobaczyć reprezentacyjne wnętrza, a tym salon różowy, buduar księżnej, gabinet księcia, sypialnię, salę balową i jadalnię. Na szczególną uwagę zasługuje zabytkowy kredens, zwany dawniej kuchnią podręczną, z oryginalną zabudową szafek i witryn na porcelanę. Zachowały się tu również kominki, żyrandole, sztukaterie, a także wyjątkowy fortepian marki Bechstein z 1865 roku.
Nie tylko Lubomirscy pozostawili po sobie ślady w regionie. W Wiśniowej znajduje się dawny majątek rodu Mycielskich, obejmujący pałac, zabudowania folwarczne, neoklasycystyczną kaplicę i rozległy park. Kupiona w 1864 roku przez Walerię i Franciszka Mycielskich rezydencja szybko zyskała miano „Barbizonu Wiśniowskiego”, miejsca spotkań artystów związanych z Janem Zygmuntem Mycielskim, malarzem i mecenasem sztuki. Gościli tu m.in. Józef Czapski, Jan Cybis czy Leon Chwistek.
Sam park kryje wiele niezwykłych historii. Można tu odnaleźć nagrobek ukochanego psa panien Mycielskich, malowniczą aleję grabową oraz imponujący Dąb Józef, wybrany Europejskim Drzewem Roku 2017. Drzewo to, o wysokości 30 metrów i obwodzie ponad 670 cm, dawało schronienie Żydom podczas II wojny światowej.
Kolejnym miejscem wartym odwiedzenia jest Pałac w Zarzeczu, romantyczna siedziba Magdaleny z Dzieduszyckich, hrabiny Morskiej. Kompleks pałacowo-ogrodowy wraz z folwarkiem i zabudową wsi stał się jej życiowym dziełem i ośrodkiem życia towarzyskiego XIX-wiecznej Galicji.
Podziemne sekrety miasta
Warto jednak pamiętać, że sam Rzeszów to też masa ciekawych miejsc i wciągających historii. Podróż po Rzeszowie najlepiej rozpocząć w samym jego sercu, na rynku. Tu, pod jego płytą, kryją się Rzeszowskie Piwnice. Labirynt podziemnych korytarzy prowadzi turystów przez historię miasta, od średniowiecza aż po współczesność, przeplatając ją legendami. Podziemna trasa liczy 396 metrów i prowadzi przez 25 piwnic oraz 15 korytarzy, sięgających nawet 10 metrów w głąb ziemi.
Zwiedzanie można odbywać na dwa sposoby: tradycyjnie, w ramach ścieżki „Obrazy Historii” lub w formie gry zespołowej „Interaktywnej Legendy”. W tej drugiej wersji uczestnicy rozwiązują zagadki, odkrywają rzeszowskie tajemnice i poszukują skarbu miasta.
Rzeszowskie Piwnice to nie tylko lekcja historii. Multimedialne pokazy, film w technologii 5D, quizy i gry przenoszą w świat dawnych opowieści, a jednocześnie ukazują dzieje Rzeszowa – od średniowiecza po czasy Centralnego Okręgu Przemysłowego i współczesne osiągnięcia miasta.
Zabytki, które tworzą tożsamość Rzeszowa
Wychodząc z podziemi, warto przespacerować się po Rynku, gdzie króluje neorenesansowy Ratusz. Budynek z niesamowitą historią sięgającą już XV w. To w tym gmachu na przestrzeni wieków działała rada miejska, rzemieślnicze kramy, a nawet areszt.
Kilka kroków dalej znajduje się ulica 3 Maja, zwana dawniej Paniagą, jeden z najstarszych deptaków miasta. Tu można podziwiać z kolei dawny Konwent Pijarów, który należy do najcenniejszych zabytków sakralnych Rzeszowa. W jednym z budynków działa Muzeum Okręgowe z imponującą kolekcją malarstwa polskiego.
Kierując się ku Alei Pod Kasztanami, trafiamy w okolice monumentalnej bryły Zamku Lubomirskich. Jego bastionowe fortyfikacje i fosa przypominają, że w XVII wieku miał chronić miasto przed tatarskimi najazdami. Tuż obok stoi uroczy Letni Pałac Lubomirskich, miejsce dawnych arystokratycznych rozrywek, w którego wnętrzu działał teatr dworski, a wokół rozciągały się francuskie ogrody.
Odwiedź Rzeszów i okolice, krainę zabytków, która zachwyca na każdym kroku.
„Zrealizowano ze środków finansowych Województwa Podkarpackiego”
Czytasz Rzeszów News? Twoje wsparcie pozwoli nam działać sprawniej.
