– Jesteście na bardzo dobrej drodze – mówił w piątek w Rzeszowie Robert Firmhofer, dyrektor warszawskiego Centrum Nauki „Kopernik”. W podrzeszowskiej Jasionce ma powstać Podkarpackie Centrum Nauki.
O budowie „podkarpackiego Kopernika” mówi się od ośmiu lat. W tym czasie Warszawa zdążyła wybudować w 2010 r. największe w Polsce centrum nauki „Kopernik”, który cieszą się ogromną popularnością. Podkarpacie też chce mieć podobną placówkę.
– Chcemy, aby było to miejsce, w którym uczniowie będą zdobywać szerszą wiedzę, będą rozwijać swoje pasje i pozyskiwać tego bakcyla zainteresowania światem wiedzy i nauki – mówi Maria Kurowska, wicemarszałek podkarpacki.
Władze Podkarpacia chcą, by Podkarpackie Centrum Nauki było inne niż wszystkie, aby było uzupełnieniem, a nie tylko powielaniem.
– Chcemy wkrótce stworzyć taką instytucję, która ma zachęcać do dodatkowego poznawania świata i efektywnego wykorzystania wiedzy – mówi Władysław Ortyl, marszałek podkarpacki.
Eksperci w Rzeszowie
W piątek do Rzeszowa przyjechali eksperci zajmujący się od wielu lat zagadnieniami centrów nauki: Robert Firmhofer, dyrektor Centrum „Kopernik” w Warszawie; Rafał Sworst, kierownik Ogrodu Doświadczeń im. Stanisława Lema w Krakowie, a także Kamila Myrdek-Rak, dyrektor Ogrodów Doświadczeń „Humanitarium” we Wrocławiu oraz Jerzy Jarosz, pełnomocnik rektora Uniwersytetu Śląskiego ds. organizacji „Parku Nauki” na Śląsku.
Wszyscy zapoznawali się z koncepcją Podkarpackiego Centrum Nauki, którą przedstawił Tomasz Michalski, szef rzeszowskiego Stowarzyszenia Upowszechniania Wiedzy „ExploRes”, które od wielu lat jest współorganizatorem w Rzeszowie „Dnia Odkrywców”.
Michalski stoi na czele zespołu, który opracował koncepcję „podkarpackiego Kopernika”. Dokument został przyjęty pod koniec kwietnia przez Zarząd Województwa Podkarpackiego.
Trzy makroobszary
Plan zakłada, że Centrum powstanie w podrzeszowskiej Jasionce na działce o powierzchni 1,7 ha pomiędzy lotniskiem a Centrum Wystawienniczo-Kongresowym. Lokalizacja placówki nie jest jednak jeszcze przesądzona, bo brany jest pod uwagę także Rzeszów.
Jeszcze niedawno mówiono, że Centrum powstanie w samym CWK, ale jest to niemożliwe, dlatego ma powstać oddzielny obiekt.
Budynek Podkarpackiego Centrum Nauki ma mieć trzy kondygnacje i jedną podziemną. Budowa Centrum ma kosztować 16 mln euro. Pieniądze są zapisane w podkarpackim Regionalnym Programie Operacyjnym na lat 2014-2020. Do tej kwoty samorząd wojewódzki miałby dołożyć 3 mln euro.
Ale pieniądze z RPO tak początkowo planowano, że zostaną one wydane na kilka placówek, które na Podkarpaciu miałyby popularyzować naukę, wiedzę i innowacje. Jeżeli samorząd chce teraz wybudować jedną dużą, to konieczne będą renegocjacje z Komisją Europejską.
Podkarpackie Centrum Nauki ma wśród dzieci i młodzieży popularyzować naukę, technikę i wiedzę w atrakcyjnej i zrozumiałej formie. Koncepcja zakłada działalność w Centrum trzech tzw. makrobszarów: „Świat Wokół Nas”, „Nasza Cywilizacja” oraz „My, Ludzie”. Wszystkie mają się ze sobą przenikać.
– Zostaną wyeksponowane walory regionu: przemysł, bioróżnorodność, klimat, krajobraz, zasoby naturalne – mówił Tomasz Michalski.
Symulatory, laboratoria…
Podkarpackie Centrum Nauki ma nawiązywać do trzech inteligentnych specjalizacji Podkarpacia: informatyki, lotnictwa i kosmonautyki. W Centrum mają powstać symulatory samolotu, szybowca, śmigłowca, poruszania się w przestrzeni kosmicznej, podróży po Księżycu, startu i lądowania balonu.
Autorzy koncepcji przewidują również powiększony model anatomiczny głowy człowieka. Byłby on na tyle duży, że zwiedzający mieliby dostęp do organów umieszczonych w głowie. W planie są także model rzeźby ternu górskiego, geologii, powiększony model fragmentu ekosystemy, eksponaty związane z energią odnawialną.
W Centrum zaplanowane są laboratoria, a także pomieszczania, w których odbywałby się warsztaty specjalistyczne oraz z zakresu biologii, biochemii, fizyki, chemii, genetyki, robotyki i programowania. Przewidziany jest również obiekt specjalny, w którym byłyby terraria, akwaria, zestawy symulatorów lotniczych i kosmicznych, muzeum historii lotnictwa, teatr wysokich napięć, czy wirtualny świat.
– Ekspozycja może być modyfikowana, rozwijana i rozbudowywana o nowe obszary podczas funkcjonowania ośrodka – tłumaczy Tomasz Michalski.
Klucz do sukcesu
W Podkarpackim Centrum Nauki odbywałyby się zajęcia laboratoryjne i warsztatowe dla dzieci, młodzieży, studentów i osób starszych. Centrum organizowałoby pikniki i pokazy naukowe, festiwale oraz seminaria i edukacyjne wycieczki z innych miast Podkarpacia.
Koncepcja Centrum spodobała się ekspertom. Uznali, że to właśnie kontekst regionalny, w jakim będzie funkcjonowało Centrum, stanie się jego wyróżnikiem na tle innych podobnych instytucji działających w kraju. Eksperci podkreślali, że Centrum musi też współpracować ze szkołami wyższymi.
Termin rozpoczęcia budowy Podkarpackiego Centrum Nauki nie jest jeszcze znany.
(kaw)
redakcja@rzeszow-news.pl
