Rzeszów zamierza udowodnić, że historyczne przysłowie „Polak, Węgier, dwa bratanki…” nie jest pustym przysłowiem. Okazja to 13. Święto Paniagi, które będzie wypełnione kulturą węgierską.
Tegoroczne Święto Paniagi, które w Rzeszowie tradycyjnie odbędzie się 3 maja, ma upamiętniać 20-lecie partnerstwa Rzeszowa z węgierskim miastem Nyíregyháza. To blisko 120-tysięczne miasto leżące w południowo-wschodniej części Węgier.
Ratusz postanowił upamiętnić podpisaną 20 lat temu umowę pomiędzy Rzeszowem a Nyíregyháza i 13. Święto Paniagi, czyli ul. 3 Maja (dawniej ul. Pańskiej) zorganizować pod dyktando węgierskiej kultury.
Inspiracje węgierskie będzie można znaleźć w restauracjach i kawiarniach znajdujących się przy ul. 3 Maja. Nie zabraknie również wydarzeń kulturalnych: koncertów, spektakli, wystaw z udziałem węgierskich artystów oraz warsztatów inspirowanych węgierską tradycją.
Wzdłuż al. Lubomirskich będą rozłożone stragany podczas tradycyjnego jarmarku rękodzieła i produktów regionalnych.
13. Święto Paniagi będzie miało również wymiar patriotyczny, ponieważ zostanie połączone z uroczystościami 225. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Obchody rozpoczną się mszą świętą w kościelne Farnym o godz. 9:30, po niej o 11:00 zostaną złożone kwiaty pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki na rzeszowskim Rynku.
Operetka na zakończenie
Paniaga jest świętem radości, więc nie zabraknie też tańców. Od wczesnych godzin popołudniowych na scenie przy fontannie multimedialnej odbywać się będą pokazy taneczne dzieci i młodzieży z zespołów działających przy rzeszowskich domach kultury. Będzie również możliwość wzięcia udziału w warsztatach tańca węgierskiego.
Intrygujące ciekawostki przygotowało też Muzeum Dobranocek, Muzeum Skarbów Matki Ziemi, Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa, oraz Galeria R_Z, I Liceum Ogólnokształcące, Muzeum Okręgowe oraz Radio Rzeszów, które tradycyjnie zorganizuje Dzień Otwarty.
W kinie Zorza będzie zaś oscarowo, dzięki filmowi „Syn Szawła”, którego pokaz poprzedzi spotkanie z rzeszowskim aktorem Kamilem Dobrowolskim, odtwórcą roli 22-letniego Mietka, brutalnego kapo pilnującego więźniów w Auschwitz-Birkenau.
Gwiazdą wieczoru zamykającego 13. Święto Paniagi będzie operetka „Księżniczka Czardasza” – najczęściej wystawiana na światowych scenach muzycznych i najpopularniejsza operetka Emmericha Kalmana, w której przebój goni przebój, a barwne frazy muzyczne przeplatają się z dynamicznymi układami baletowymi. Przedstawienie rozpocznie się o 19:00 na scenie Rynku.
Estrada Rzeszowska zaprasza również mieszkańców na Rynek 1 maja. O 18:00 odbędzie się koncert śpiewaczki operowej – Niny Nowak.
„Polak, Węgier dwa bratanki…”
Rzeszów z Nyíregyháza oficjalną współpracę rozpoczął 20 sierpnia 1996. Owczesny prezydent stolicy Podkarpacia, Mieczysław Jankowski oraz pani burmistrz węgierskiego miasta, Lászloné Csabai, podpisali umowę partnerską.
– Początki współpracy obu miast sięgają w zasadzie jeszcze 1995 r., kiedy rozpoczęły się pierwsze wzajemne prezentacje sposobu funkcjonowania placówek kultury i oświaty – wspomina Marzena Furtak-Żebracka, dyrektorka Wydziału Promocji i Współpracy Międzynarodowej Urzędu Miasta w Rzeszowie.
Okazało się, że oba miasta pod względem kultury i oświaty łączy bardzo wiele, dlatego rok później podpisano umowę o partnerstwie. Owocem tego międzynarodowego porozumienia okazała się nie tylko współpraca szkół i ośrodków kulturalnych Rzeszowa z Nyíregyháza, ale również policji i straży pożarnej.
– Polskie i węgierskie służby mundurowe jeżdżą razem na szkolenia, biorą udział w zawodach oraz wymieniają się swoimi doświadczeniami – mówi Marzena Furtak-Żebracka.
O tym, że 20 lat wzajemnych kontaktów Rzeszowa z Nyíregyháza są bardzo dobre świadczą chociażby liczne wyjazdy dzieci i młodzieży z rzeszowskich szkół na Węgry. Młodzi mieszkańcy stolicy Podkarpacia mogą poznać inną kulturę oraz bezpłatnie korzystać z takich atrakcji jak aquapark, ciepłe źródła, skansen, czy ZOO.
Od kilku lat jest również szczególnie akcentowana współpraca dotycząca wzajemnej promocji Podkarpacia oraz Nyíregyházy. Prowadzone są programy turystyczne w ramach których ułatwia się zwiedzanie wybranych terenów obu regionów.
Polskie biura podróży współpracują z ośrodkiem wypoczynkowym Sóstófürdő, które zachęcają naszych rodaków do wypoczywania na Węgrzech.
JOANNA GOŚCIŃSKA
redakcja@rzeszow-news.pl
PROGRAM 13. ŚWIĘTA PANIAGI
– 9.30 – Uroczysta msza święta z okazji 225. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja
w Kościele p.w. Św. Wojciecha i Stanisława
– 11.00 – uroczystości patriotyczne pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki na rzeszowskim Rynku
11.50 – Parada Orkiestr
SCENA PRZY KOŚCIELE FARNYM
– 12.00 – 12.10 – oficjalne otwarcie 13. Święta Paniagi
– 12.10 – 12.20 – występ Orkiestry Szałamaistek i Zespołu Mażoretek „Incanto” z WDK
w Rzeszowie, występ Dziewczęcej Orkiestry Dętej z MDK w Rzeszowie
– 12.20 – POLONEZ – korowód taneczny na Paniadze z udziałem: Zespołu Pieśni i Tańca BANDOSKA, Zespołu „EZERJO” Szentmiklos Neptancegyuttes z Węgier, Młodzieżowego Zespołu – ZAKLADNA SKOLA – MICHALOVCE ze Słowacji, zespołu Hungarian Fonodo Dance Group z Węgier, zespołu 4 FOR DANCE z Węgier, Zespołu Pieśni i Tańca KARPATY, Studenckiego Zespołu Pieśni i Tańca Politechniki Rzeszowskiej POŁONINY, Zespołu Tanecznego TAKA PAKA, Zespołu Tanecznego TEMPO TWIST JUNIOR, Dziecięcej Grupy Tanecznej SKRZATY, Tanecznego Klubu Sportowego GASIEK, AKADEMII TAŃCA MICZAŁOWSCY, SCENY TAŃCA ALIPSI, SCENY TAŃCA MINI COLIBRI, ART DANCE, KLAPS 3, KLAPS D, EFEKT A, Akademii Tańca Orientalnego BHAVRATI, Zespołu SIXTEEN SHOW DANCE, Zespołu ROZTAŃCZONE NUTKI, Dziecięcego Zespołu Tańca Nowoczesnego FLASH DANCE, Grup Tanecznych STREET LIFE MINI, STREET LIFE KIDS, UNIKAL KIDS, BREAK YOUNG, STREETCIAKI, CZIKITAKI, GOLDIGIRLS, REPREZENT
– 12.30 – 13.00 – występ zespołu tanecznego Folk and Break z Węgier
– 13.00 – 13.45 – występ zespołu „EZERJO” Szentmiklos Neptancegyuttes z Węgier
oraz Młodzieżowego Zespołu – Zakladna Skola – Michalovce ze Słowacji
– 13.45 – 14.15 – pokaz tańców węgierskich w wykonaniu Hungarian Fonodo Dance Group
z Węgier
– 14.15 – 14.45 – prezentacja XVII- wiecznej musztry i strzały z muszkietów
– 14.45 – 16.00 – koncert węgierskiego zespołu Szelindek oraz pokaz tańców węgierskich
w wykonaniu Hungarian Fonodo Dance Group z Węgier wraz z warsztatami
– 16.00 – 16.45 – koncert zespołu Karczmarze
– 16.45 – 17.15 – występ zespołu tanecznego Folk and Break z Węgier
– 17.15 – 18.15 – występ zespołu tanecznego 4 for Dance z Węgier
SCENA TANECZNA PRZY FONTANNIE MULTIMEDIALNEJ
– 12.25 – powitanie publiczności
– 12.30 – MŁODZIEŻOWY DOM KULTURY prezentuje:
* Zespół Tańca Ludowego RZESZOWIANKA (11 min.)
* Dziecięcy Zespół Artystyczny UŚMIECH (9 min.)
– 12.50 – RZESZOWSKI DOM KULTURY prezentuje:
* SCENY TAŃCA ALIPSI (4.30 min.)
* SCENY TAŃCA MINI COLIBRI (3.30 min.)
* ART DANCE (4.30 min.)
* KLAPS 3 (3 min.)
* KLAPS D (4 min.)
* EFEKT A (3 min.)
* Akademię Tańca Orientalnego BHAVRATI (7 min.)
* Zespół Pieśni i Tańca KARPATY (20 min.)
– 13.40 – Taneczny Klub Sportowy GASIEK (20 min.)
– 14.00 – Osiedlowy Dom Kultury GWAREK prezentuje:
* Zespół Taneczny TEMPO TWIST JUNIOR ( 3 min.)
* Zespół Taneczny TAKA PAKA (3 min.)
– 14.06 – AKADEMIA TAŃCA MICZAŁOWSCY (15 min.)
– 14.21 – Osiedlowy Dom Kultury GWAREK prezentuje:
* Dziecięca Grupa Taneczna SKRZATY (3 min.)
* Zespół Taneczny TAKA PAKA (12 min.)
* Zespół Taneczny TEMPO TWIST JUNIOR (3 min.)
– 14.40 – Osiedlowy Klub Kultury KRAK prezentuje:
* Dziecięcy Zespół Tańca Nowoczesnego FLASH DANCE (4 min.)
– 14.44 – Akademia Tańca Nowoczesnego Agaty Nykiel prezentuje:
* SIXTEEN SHOW DANCE (16 min.)
– 15.00 – Osiedlowy Klub Kultury KRAK prezentuje:
* Dziecięcy Zespół Tańca Nowoczesnego FLASH DANCE (4 min.)
– 15.04 – Akademia Tańca Nowoczesnego Agaty Nykiel prezentuje:
* ROZTAŃCZONE NUTKI (9 min.)
– 15.13 – Szkoła Tańca STREET LIFE prezentuje:
* STREET LIFE MINI (3 min.)
*STREET LIFE KIDS (3 min.)
* UNIKAL KIDS (8 min.)
* BREAK YOUNG (8 min.)
* STREETCIAKI (4 min.)
* CZIKITAKI (3 min.)
* GOLDIGIRLS (3 min.)
* REPREZENT (3 min.)
– 15.48 – POLITECHNIKA RZESZOWSKA prezentuje:
* Studencki Zespół Pieśni i Tańca POŁONINY (20 min.)
– 16.15 – warsztaty tańców węgierskich prowadzone przez Mateusza Dobrowolnego oraz Annę Abramowicz
– 19.15 – zakończenie
PREZENTACJE WEWNĄTRZ BUDYNKÓW
MUZEUM DOBRANOCEK ZE ZBIORÓW WOJCIECHA JAMY, ul. Mickiewicza 13
– 10.00 – 11.00 – pokaz przezroczy z przygodami popularnych bohaterów dobranocek (Miś Uszatek, Rumcajs, Smerfy, Pszczółka Maja, Plastusiowy Pamiętnik, Wilk i Zając)
– 13.00 – 14.30 oraz 16.00 – 17.30 – multimedialna prezentacja twórczości Edwarda Sturlisa połączona z pokazem filmów reżysera
Poza godzinami pokazów możliwość oglądania projekcji popularnych filmów animowanych dla dzieci: Reksio, mały Pingwin Pik-Pok, Koziołek Matołek, Jacek i Agatka, Gąska Balbinka
i inne. Dla najmłodszych będzie to okazja do twórczej aktywności na wielkoformatowych panelach przestrzennych oraz zabawy z zoetropem.
– KSIĘGARNIA EPOKA, ul. 3 Maja 2 – wystawa malarstwa i rzeźby autorstwa LESZKA KUCHNIAKA
– MUZEUM SKARBÓW MATKI ZIEMI, ul. 3 Maja 9 – ekspozycja stała
– GALERIA FOTOGRAFII MIASTA RZESZOWA, ul. 3 Maja 9
– 14.00 – wernisaż zbiorowej wystawy fotografików z Nyiregyházy: Csutkai Csaba, Balázs Attila, Szarka Lajos, Kohut Árpád
NARODOWY BANK POLSKI, ul. 3 Maja 12
– wystawa numizmatyczna poświęcona uczelniom z różnych części świata
– wystawa „Pszczoła miodna”,
– rozpoznawanie autentyczności znaków pieniężnych,
– pokazy liczenia i rolowania bilonu,
– stoisko z workami z pociętych banknotów,
– pokaz umundurowania Straży Bankowej,
– puzzle dla dzieci oraz inne atrakcje
– GALERIA R_Z – wystawa plakatów Krzysztofa Duckiego, stoisko prac artystów ZPAP Okręgu Rzeszowskiego.
I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE im. Stanisława Konarskiego, ul. 3 Maja 15
– wystawa upamiętniająca 225. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja – hol I LO
– historia stosunków polsko – węgierskich – ekspozycja przed I LO
– inscenizacja historyczna – odczyty fragmentów Konstytucji 3 Maja
– spektakl „Serenada” S. Mrożka w wykonaniu uczniów I LO – finalistów Festiwalu Szkolnych Teatrów Obcojęzycznych – dziedziniec szkoły, godz. 14.00
– promocja szkoły, sprzedaż publikacji i wydawnictw szkolnych; ekspozycja historycznych wydawnictw, sztandarów, medali, fotografii
Z LITARATURĄ NA PAŃSKIEJ
– 15.00 – 16.00 – spotkanie autorskie z Magdaleną Zimny- Louis (pisarką, tłumaczką, laureatką głównej nagrody czytelniczek na Festiwalu Literatury Pióro i Pazur 2012, oraz w 2015- w kategorii: pazur ) – promujące, m.in. jej nową książkę, której akcja toczy się w Rzeszowie w latach 70-80-tych. – oficjalna premiera książki – maj 2016 r. ,
– 16.00 – 18.00 – prezentacja twórców pisma FRAZA z okazji jego 25-lecia; spotkanie z pisarzem Mariuszem Kalandykiem; spotkanie z Sylwią Tulik – autorką esejów „Literacka kuchnia z Puszki” oraz książki „Kolekcjonuję porcelanę Rosenthal”, Spotkanie z Tomaszem Burczykiem; referat o kuchni węgierskiej w literaturze, prezentacja Jerzego Fąfary o współczesnej literaturze węgierskiej.
Spotkania prowadzi Jerzy Fąfara.
MUZEUM OKRĘGOWE w Rzeszowie, ul. 3 Maja 19
Refektarz:
– 13.00 – uroczyste otwarcie wystawy „Monety Polskie na terenie królestwa Węgier od XVI do XVII w. ze zbiorów Josa Andras Muzeum w Nyiregyhazie”. Autorem scenariusza jest Wiceprezydent miasta Nyireghaza Attila Urlich.
Wirydarz:
– czytelnia i kiermasz książek muzealnych oraz kiermasz książek przygotowanych przez WiMBP
– 14.00 – quiz wiedzy o Węgrzech i Nyíregyházie
– 15.30 – quiz wiedzy o Węgrzech i Nyíregyházie
– 17.00 – quiz wiedzy o Węgrzech i Nyíregyházie
KINO ZORZA, ul. 3 Maja 28
– 13.00 – 15.00 – pokaz animacji dla dzieci w małej sali kinowej
– 15.00 – 16.50 – „Syn Szawła” – po projekcji spotkanie z aktorem Kamilem Dobrowolskim
– 21.30 – otwarcie kina letniego
RADIO RZESZÓW, ul. Zamkowa 3 (gmach i dziedziniec)
DZIEŃ OTWARTY POLSKIEGO RADIA RZESZÓW
– 10.00 – 17.00 – wstęp wolny w Polskim Radiu Rzeszów, możliwość wzięcia udziału w audycjach muzycznych
PREZENTACJE PLENEROWE NA UL. 3 MAJA:
– wystawa lalek teatralnych bohaterów spektaklu „Tymoteusz wśród ptaków” Teatru Maska przygotowanego we współpracy z węgierskimi twórcami – Andrásem Veres oraz Ákosem Mátravölgyi
– wystawa plenerowa „RZESZOWIANIE – kadry z negatywów szklanych Edwarda Janusza” zorganizowana przez Galerię Fotografii Miasta Rzeszowa
– kocioł z gulaszem węgierskim – bezpłatny poczęstunek
– wystawa plakatów Biura Wystaw Artystycznych
– stoisko promocyjne Rzeszowa oraz miasta partnerskiego Nyíregyháza z Węgier
– cykl rysunkowy „Portrety i szkice z natury” wykonywane przez młodzież ZESPOŁU SZKÓŁ PLASTYCZNYCH im. Piotra Michałowskiego w Rzeszowie
– „Podkarpacka Historia” – prezentacja periodyku zajmującego się historią terenów południowo – wschodnich
– degustacja potraw węgierskich przygotowanych przez restaurację LISZT
– stoiska z rzemiosłem artystycznym z miasta partnerskiego Nyíregyháza – ceramika, wyroby z drewna, wyroby artystyczne z kamieni półszlachetnych, wiklina, wyroby ze skóry
– grupa rekonstrukcji historycznej PARVA ARMIS – mini rekonstrukcja obozu z XVII wieku, prezentacja XVII-wiecznej musztry i strzały z muszkietów, aktywne zajęcia dla publiczności w formie nauki fechtunku, prezentacji dawnego ubioru i wyposażenia żołnierza, nauki strzelania z łuku oraz nauki musztry muszkieterskiej
– Konna Straż Ochrony Przyrody i Tradycji im. 20 Pułku Ułanów – przejazdy ulicą 3 Maja oraz miasteczko w fosie Zamku Lubomirskich
– Krośnieńska Grupa Rekonstrukcji Historycznej – patrol policyjny
– KULTURA OD KUCHNI – rzeszowskie restauracje z węgierskimi specjałami:
– QCHNIA 13, ul. 3 Maja 13, NIEBIESKIE MIGDAŁY, ul. 3 Maja 8, RESTAURACJA GRZESZNICY, ul. 3 Maja 7, CUKIERNIA SŁODKIE PODARUNKI, ul. Kościuszki 5, RESTAURACJA HOTELU AMBASADORSKIEGO, Rynek 13-14, POWOLI CAFE, ul. Mickiewicza 4, BURGER STORE,
ul. Kopernika 5, MAŁA WACŁAWÓWKA, ul. Matejki 11, RESTAURACJA LISZT, ul. Szopena 33
Ponadto:
– Śladami rzeszowskich Żydów: Getto. Spacer granicami rzeszowskiego getta, prelekcje o tematyce żydowskiej w Rzeszowie.
Organizator: Zakład Historii i Kultury Żydów Instytut Historii UR. Start: stara synagoga, godz. 14:00.
SCENA NA RZESZOWSKIM RYNKU
19.00 – Operetka „Księżniczka Czardasza” – najlepsza i najpopularniejsza operetka Emmericha Kalmana i jedna z najczęściej wystawianych na światowych scenach muzycznych, w której przebój goni przebój, a barwne frazy muzyczne przeplatają się z dynamicznymi układami baletowymi.
