– Najważniejsza jest inwestycja w ludzi – mówił w piątek prof. Piotr Koszelnik, rektor Politechniki Rzeszowskiej, podczas inauguracji 73. roku akademickiego. Ale obawia się, że za kilka lat może nie być profesorów.
Zdjęcia: Beata Motyka, Arkadiusz Surowiec / Politechnika Rzeszowska
Nowy rok akademicki na PRz rozpoczęło prawie 11,5 tys. studentów, wśród nich jest 4359 pierwszego roku. Do rekrutacji przystąpiło 7107 kandydatów. Z 39 kierunków, trzy są nowe: inżynieria mechaniczna, wzornictwa przemysłowego i procesów biznesowych.
– W najbliższych latach gospodarka otrzyma od nas rocznie ponad 2 tysiące absolwentów – mówił prof. Piotr Koszelnik, dla którego to ostatni rok tej kadencji władz PRz – naznaczonej pandemią, wojną w Ukrainie i trudną sytuacją ekonomiczną.
– Nie wprowadziłem rewolucji w strukturze i zatrudnieniu na uczelni, a starałem się wykorzystać talenty i doświadczenie pracowników w miejscach dla uczelni optymalnych – mówił podczas inauguracji prof. Koszelnik.
Podkreślał, że przez ponad 70 lat funkcjonowania PRz, nie zmienił się cel uczelni – budowanie kadr na potrzeby przemysłu Rzeszowa i okolic. W kolejnych latach PRz ma aktywniej działać w zakresie społecznej odpowiedzialności, równości i braku dyskryminacji.
Mniej studentów, zabraknie kadr
Prof. Piotr Koszelnik mówił, że politechnika modyfikuje swoją ofertę kształcenia, by była jak najlepiej dostosowana pod potrzeby rynku pracy i pracodawców, a jednocześnie nie sprowadzała się do „chwilowej modnej tematyki”.
Politechnika Rzeszowska planuje utworzyć Centrum Doskonałości Dydaktycznej, które ma m.in. szkolić nauczycieli akademickich z zakresu dydaktyki.
Problemem jest zmniejszająca się liczba studentów, mniejsze zainteresowanie kierunkami technicznymi. – Spowoduje to niebawem olbrzymie problemy z dostępnością kadr w przemyśle chemicznym czy materiałowym, a nawet budowlanym – uważa prof. Koszelnik.
Studentów zapewniał, że „zasoby uczelni” są dla nich otwarte. – Koła naukowe, sekcje sportowe, różnego rodzaju organizacje i zespoły… Korzystajcie z tego – apelował rektor.
Szczególną opieką Politechnika Rzeszowska chce otoczyć studentów pierwszego roku, dla których przygotowano dodatkowe zajęcia. – Studia techniczne nie są łatwe, wymagają pracy, wytrwałości i pilności, ale stanowią przyszłość gospodarki – mówił prof. Koszelnik.
W pułapce średniego rozwoju
Zaznaczał, że głównym filarem akademickości są badania naukowe. – W wyniku ostatniej ewaluacji wszystkie dyscypliny uzyskały pełnię uprawnień akademickich, a trzem przyznano kategorię A. To sukces, ale na pewno stać nas na więcej – uważa rektor.
Przez ostatnie dwa lata Politechnice Rzeszowskiej znacząco wzrosły publikacje za 100, 140 i 200 punktów – głównie w dwóch najniższych zakresach. – Musimy wyrwać się z tej pułapki średniego rozwoju – mówił prof. Piotr Koszelnik.
I zapewniał, że będzie motywować do publikowania w najlepszych czasopismach. Jeszcze w tym roku ma być wprowadzony regulamin motywacyjny, także dla osób niebędących nauczycielami. W najlepszych czasopismach publikują coraz częściej młodsi badacze.
Prof. Koszelnik ma jednak obawy. Liczba naukowców w wieku poniżej 35 lat zmniejszyła się na Politechnice Rzeszowskiej między 2021 a 2023 rokiem o 21 osób. – To wielki problem nauki i szkolnictwa wyższego w całej Polsce – mówił rektor.
– Nie będzie rozwoju nauki bez młodych kadr, tak jak nie będzie publikacji i patentów bez dofinansowania nauki i projektów badawczych – dodał.
Na badania PRz przeznacza coraz więcej pieniędzy – w tym roku 12 mln zł, dla porównania w 2021 roku była to kwota 5,5 mln zł. Tylko na działalność Szkoły Doktorskiej, w której obecnie kształci się 105 osób, uczelnia wydała 5 mln zł.
W ostatnich latach politechnika zrealizowała granty krajowe w kwocie ok. 65 mln zł rocznie, a międzynarodowe na ok. 11 mln zł, 2 mln zł zainwestowała w Laboratorium Wodorowe, w trakcie tworzenia jest Laboratorium Badań w Locie.
Rektor Koszelnik przypomniał, że PRz współpracuje m.in. w zakresie modernizacji lotniska w Jasionce, a pracownicy uczelni opatentowali elektroniczny identyfikator wyrobów tekstylnych RFID – dane można ukryć np. w guziku lub elemencie naszytym na odzież.
Politechnika kusi kraje Azji
Dla PRz duże znaczenie ma współpraca z innym uczelniami, jak choćby Politechnikami Białostocką i Lubelską w Sieci Via Carpatia. PRz, jako jedyna uczelnia w Polsce, uczestniczy w budowie Centrum Obserwacyjnego Polskiej Agencji Kosmicznej w Bezmiechowej.
W ciągu ostatnich dwóch lat PRz została przyjęta do sieci Baltic University Program, Visegrad University Association oraz European Marketing and Management Association, by zachęcić do studiowania w Polsce młodych ludzi z Chin, Wietnamu i Uzbekistanu.
– Nasi naukowcy współpracują z kolegami z Brazylii, Kolumbii, Meksyku czy Bliskiego Wschodu. Kontynuujemy współpracę z uniwersytetami z Unii Europejskiej i Ukrainy – pomimo trudnej dla nich sytuacji – mówił rektor Koszelnik.
Wielkiej reformy już nie potrzebują
Przypomniał początek swojej kadencji (rok 2020), gdy pracownikom obiecywał, że będą więcej zarabiać. W kolejnych latach na podwyżki wynagrodzeń politechnika wydała 5,3 mln zł. – To jednak ciągle zbyt mało – przyznał rektor.
– Jak zatrzymać na uczelni asystenta czy wykwalifikowanego specjalistę administracji, gdy jego wynagrodzenie jest prawie równe najniższemu wynagrodzeniu w kraju? – pytał Piotr Koszelnik. – Za kilka lat może już nie być profesorów – alarmował podczas inauguracji.
Rektor skrytykował „Konstytucją dla nauki”, reformę szkolnictwa wyższego z 2019 roku, która miała m.in. zwiększyć pieniądze dla uczelni. Jej efekt jest taki, że uczelnie w kwietniu nie znają swoich budżetów na kolejny rok akademicki.
– Nie potrzebujemy już żadnej wielkiej reformy. Potrzebujemy dokończenia poprzedniej – mówił rektor Koszelnik. – Bez odpowiedniego finansowania niemożliwe jest prowadzenie badań na światowym poziomie i kształcenie kolejnych pokoleń młodych ludzi – dodawał.
Rektor na koniec podziękował swoich pracownikom za ich zaangażowanie i oddanie. – Tworzymy zgrany i ambitny zespół, którego fundamentem jest zaufanie, szczerość i wzajemny szacunek – zaznaczył prof. Koszelni. – Razem sprostamy każdemu wyzwaniu.
Ślubowanie, certyfikaty i medale
Tradycyjnie częścią uroczystości rozpoczęcia nowego roku akademickiego było ślubowanie studentów pierwszego roku. Wręczono też certyfikaty ukończenia szkolenia do licencji pilota. W tym roku otrzymało je 23 studentów kierunku lotnictwo i kosmonautyka.
Prymusem wśród lotników okazał się Adrian Kubik. Akt wyróżnienia wręczył mu prof. Marek Grzegorzewski, wiceprezes Światowego Stowarzyszenia Lotników Polskich.
Wręczono również medale „Zasłużonym dla Politechniki Rzeszowskiej”: Małgorzacie Kubiś z firmy Deloitte, mgr Anetcie Boreckiej-Śpiewli, prof. dr. hab. inż. Wiktorowi Bukowskiemu i dr inż. Małgorzacie Łatce i inżynierowi Jackowi Maślance.
Wykład inauguracyjny „Materiały i technologie dla lotnictwa. Wyzwania i perspektywy” wygłosiła prof. dr hab. inż. Romana Ewa Śliwa. Gaude Mater Polonia odśpiewał Chór Akademicki.
(ram)
redakcja@rzeszow-news.pl
