Na odcinku drogi ekspresowej S19 Rzeszów Południe – Babica rozpoczęło się drążenie pierwszego tunelu w naszym regionie. Maszyna TBM (z ang. tunnel boring machine), nazwana Karpatką, wydrąży ponad 2-kilometrowy tunel pod wzgórzem Grochowiczna.
Tunel i TBM
Tunel o długości 2255 m składał się będzie z dwóch naw, które zostaną połączone 15 przejściami poprzecznymi oraz dodatkowym przejazdem awaryjnym. Każda z naw będzie miała po dwa pasy ruchu oraz dodatkowy pas awaryjny.
Karpatka ma 114 metrów długości i 15,16 metrów średnicy. Jej waga to 4400 ton. Posiada napęd hydrauliczno-elektryczny i 12 silników, każdy o mocy 1 megawata. Ważący 440 ton pierścień skrawający obraca się z prędkością do 2 obrotów na minutę oraz posiada 471 narzędzi służących do wiercenia.
Maszyna przejdzie ponad 100 metrów poniżej szczytu wzgórza Grochowiczna. Czas potrzebny na wydrążenie jednej nawy tunelu to ok. 9 miesięcy (przy sprzyjających warunkach). Następnie maszyna w ciągu trzech miesięcy zostanie odwrócona i rozpocznie drążenie kolejnej nawy tunelu.
Metan pod ziemią
W lipcu 2023 r. podczas próbnych pompowań mających na celu obniżenie zwierciadła wody na potrzeby drążenia tunelu maszyną TBM, stwierdzono ulatnianie się gazu. Gaz pojawił się w 2 z 44 otworów studziennych.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa personelowi pracującemu na budowie, wykonawca wstrzymał prace związane z próbnym pompowaniem oraz wierceniem pozostałych studni. Przy użyciu odpowiedniego sprzętu potwierdzono w pobranych próbkach gazu obecność metanu. Pobrano także próbki do badań laboratoryjnych, które również potwierdziły obecność metanu w wodzie. Występowanie gazu nie wstrzymało jednak prac budowlanych na pozostałej części tego 10-kilometrowego odcinka.
Wykrycie metanu spowodował konieczność przygotowania maszyny TBM do pracy w warunkach niebezpiecznych. Zamontowano systemu czujników wykrywających metan. Zwiększono wydajność systemu wentylacji, który umożliwia przewietrzanie tunelu i niedopuszcza do gromadzenia się metanu wewnątrz wyrobiska.
Budowa S19 Rzeszów Południe – Babica
Kontrakt realizuje konsorcjum firm Mostostal Warszawa i Acciona Construccion. Umowę na kwotę ok. 2,2 mld zł podpisano jeszcze w lipcu 2020 r. Prace budowlane rozpoczęły się prawie dwa lata później.
W ramach inwestycji powstanie węzeł Babica zlokalizowany w pobliżu skrzyżowania DK19 z DW988. Zakres prac obejmuje także budowę obiektów inżynierskich, w tym tunelu o długości 2,3 km, sześciu estakad, dwóch wiaduktów nad S19, bezkolizyjnego przejazdu nad linią kolejową w ciągu istniejącej DK19, trzech przejść dla zwierząt i jednego przejazdu pod S19.
W ramach umowy wybudowane zostanie również pierwsze w województwie podkarpackim Centrum Zarządzania Tunelem. Inwestycja obejmuje także budowę dwóch Miejsc Obsługi Podróżnych (MOP): MOP Lutoryż (kierunek Rzeszów i Barwinek) oraz dwóch lądowisk dla śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (na MOP Lutoryż w kierunku Rzeszowa i przy Centrum Zarządzania Tunelem).
Zaawansowanie prac
Aktualnie prowadzone są prace na wszystkich frontach budowy, tj. drogowym, mostowym oraz tunelowym. Trwają roboty ziemne (wykopy i nasypy). Układane są warstwy konstrukcyjne na trasie głównej i dodatkowych jezdniach.
Zaawansowane są roboty na estakadach w Racławówce, Mogielnicy i Lutoryżu. Portal południowy tunelu wykonany został w 100 proc., a portal północny w 80 proc. Kontynuowana jest produkcja prefabrykowanych segmentów obudowy tunelu.
(red)