Około 20% przyczyn niepłodności związana jest wyłącznie z niepłodnością męską, a około 45% ma czynnik męski. Mit o tym, że tylko kobiety są odpowiedzialne za brak potomka, zostaje obalony. Jak przebiega diagnostyka oraz jakie są przyczyny tego stanu rzeczy?
Jeśli para stara się o dziecko przez okres dłuższy niż rok, współżyjąc ze sobą regularnie, należy udać się do specjalisty w celu zdiagnozowania przyczyny problemu i ewentualnie podjąć decyzję czy nie jest konieczne leczenie niepłodności. W czasie pierwszej wizyty lekarz bada pacjentów oraz zleca badania, które pomogą mu go znaleźć. Z męskiej strony konieczne jest wykonanie analizy nasienia. Analiza nasienia jest dokonywana na podstawie próbki dostarczonej przez mężczyznę, uzyskaną za pomocą masturbacji lub też dzięki specjalnej prezerwatywie ze zbiornikiem, która przechowa próbkę. Próbkę należy pobrać po 2-3 dniowej abstynencji, gdyż tyle zajmuje dojrzenie plemników w najądrzach. Nasienie, aby zachować wszystkie istotne właściwości, powinno być przechowywane w temperaturze ciała lub co najmniej temperaturze pokojowej. Aby analiza była miarodajna, zalecana jest ocena dwóch próbek. Badanie to pozwala na ocenę objętości próbki nasienia, liczby plemników, ich ruchliwość oraz wygląd. Droższym badaniem, lecz często koniecznym, jest badanie DNA plemników, które pozwala na odkrycie genetycznej przyczyny niepłodności. Nierzadko również konieczne są badania takie jak USG i tomografia komputerowa brzucha, które mogą wskazać na nieprawidłowości w budowie narządów rodnych mężczyzny. Wśród przyczyn męskiej niepłodności są czynniki genetyczne, uszkodzenie narządów płciowych, infekcyjne, zaburzenia endokrynologiczne, niewłaściwy styl życia, czynniki środowiskowe czy przyjmowane leki. Czynniki genetyczne związane mogą być z zaburzeniem prawidłowego rozwoju narządów płciowych, lub złą jakością nasienia, w tym niewłaściwą budową DNA w plemniku. Uszkodzenie narządów płciowych może pojawić się w wyniku urazów, lub jako powikłanie operacji, na przykład zabieg usunięcia obustronnej przepukliny, prowadzący do niedrożności nasieniowodów. Stany zapalne prostaty lub genitaliów mogą zmieniać pH nasienia, co utrudnia lub nawet uniemożliwia skuteczną wędrówkę plemników do komórki jajowej. Zaburzenia endokrynologiczne związane są z nieprawidłowymi stężeniami hormonów: FSH i LH, które mogą być wrodzone, lub pojawić się po urazach lub w wyniku guzów przysadki mózgowej. Niewłaściwy styl życia wpływający na niepłodność obejmuje palenie tytoniu czy marihuany, oraz nadmierne spożycie alkoholu, z kolei czynniki środowiskowe to głównie stres oraz ekspozycja na czynniki toksyczne czy radioaktywne, Ostatecznie, leki na łuszczycę, wrzody żołądka czy anaboliczne sterydy mogą skutkować niepłodnością. Leczenie niepłodności mężczyzn zależy od przyczyny. Zaleca się wyeliminowanie leków i czynników szkodliwych takich jak tytoń i alkohol. Jeśli niepłodność wynika ze złej jakości nasienia, można zastosować leczenie za pomocą inseminacji domacicznej lub metody zapłdniania in vitro. Gdy problem leży w budowie układu rodnego czasami możliwa jest operacja udrażniająca nasieniowody. Niestety, czasami się zdarza, że niemożliwe jest uzyskanie materiału genetycznego mężczyzny, wtedy należy rozważyć skorzystanie z nasienia od anonimowego dawcy. Współczesna medycyna coraz bardziej rozwija diagnostykę przyczyn niepłodności, a co za tym idzie pozwala na coraz skuteczniejsze leczenie. |
