Neorenesansowe i neobarokowe kamienice oraz podmiejskie wille przy ul. ks. Jałowego to piękne ślady historii Rzeszowa. Teraz przejdą pod opiekę wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Ulica Ks. Jałowego zostanie objęta ochroną konserwatorską dzięki wpisowi do rejestru historycznego układu urbanistycznego Rzeszowa. O taki wpis wnioskowali radni Platformy Obywatelskiej podczas wtorkowej sesji Rady Miasta. Wniosek poparli Tadeusz Ferenc, prezydent Rzeszowa, oraz Edyta Dawidziak, miejska konserwator zabytków, która stwierdziła, że pod względem merytorycznym jest on jak najbardziej uzasadniony.
Ulica, o której mowa, rozciąga się od kościoła Chrystusa Króla do krzyżowania z al. Cieplińskiego. Pierwotnie rozpoczynała się do klasztoru oo. Bernardynów, ale w wyniku budowy al. Cieplińskiego jej struktura została zmieniona.
O wyjątkowości ul. ks. Jałowego stanowi fakt, że to jedna z nielicznych historycznych ulic w Rzeszowie, która do dzisiaj zachowała swoją autentyczną i w niewielkim stopniu przekształconą zabudowę.
Wśród zabytkowej mieszczańskiej zabudowy ulicy ks. Jałowego znajdują się neorenesansowe kamienice numer 5, 10, 12, 14. Na ich tle wyróżniają się neobarokowe kamienice numer 8, 13 i 15, prezentując unikatowe na skalę miasta rozwiązania architektoniczne.
Jednymi z cenniejszych obiektów na ul. ks. Jałowego jest również budynek należący obecnie do sióstr Prezentek, gmach II LO, czy budynek, który jest aktualnie w rękach Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Nie mniej ciekawe są tzw. wille podmiejskie, które charakteryzują się niską zabudową. Są utrzymane przeważnie w stylu spokojnego neoklasycyzmu, neorenesansu czy romantycznego historyzmu.
Interesujące jest również to, że w większości domy, które znajdują się przy ul. ks. Jałowego, zachowały swoją funkcje mieszkalną oraz, że do dziś od podwórza zachowały się pozostałości ogrodów wraz z zabytkowymi elementami małej architektury – altana w ogrodzie przy ul. ks. Jałowego 33.
Bądź na bieżąco.
Obserwuj nas na Instagramie!
Należy też dodać, że zabytkowa zabudowa w większości jest już objęta indywidualną ochroną konserwatorską na podstawie Gminnej Ewidencji Zabytków oraz w przypadku niektórych obiektów – indywidualnego wpisu do rejestru zabytków. Łączna zabytkowych budynków jest 24.
Na obszarze proponowanym objęciem ochroną konserwatorską mieści się również 5 obiektów, które zabytkami nie są. Gdy ul. ks. Jałowego zostanie potraktowana w całości jako zabytek, mieszkańcy, którzy są właścicielami obiektów niezabytkowych będą musieli decyzję o ich przebudowie konsultować wówczas z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
– To utrudnienie z punktu widzenia użytkownika budynku, ale to konieczne, bo niekontrolowane zmiany mogą zaburzyć odbiór tej przestrzeni – wyjaśnia Edyta Dawidziak.
A jakie z tego wpisu będą mieć korzyści mieszkańcy Rzeszowa? – Zachowa się historia. To jest najważniejsza korzyść – uważa prezydent Tadeusz Ferenc.
I ma rację, ponieważ ul. ks. Jałowego jest materialnym świadkiem historii i kultury Rzeszowa doby autonomii galicyjskiej. Ulica stanowiła również o tym, że Rzeszów został włączony w obszar kulturowy monarchii Habsburgów.
(jg)
redakcja@rzeszow-news.pl
